Psychm.-W2 24. paz
dziernik 2006
PSYCHOM.-W2
y
ródła błędów w badaniu testowym i kwestionatiuszowym
Przebieg
Test psychologiczny jest narzędziem nie wolnym od błęgów.
y
ródła zakłóceń w pomiarze psychologicznym
 osoba badana
 układ odniesienia
 stronniczość testu
Osoba badana jako z
ródło zakłóceń w pomiarze cech osobowości
 testowanie jako środek komunikacji:
 perspektywa selekcji (motywacja dodatnia lub ujemna)
 perspektywa eksperymentalna (odpowiadnaie przypadkowe i zmienne sugerujące hipotezę
badawczą)
 perspektywa kliniczna (np. Przypisywanie sobie cech negatywnych)
Komunikacja międzyludzka to nie tylko przekazywanie informacji, najczęściej służy to osiąganiu
celów.
Test psychologiczny jest specyficzną formą komunikacji  pomiar w psychologii  może służyć do
różnych rzeczy: selekcji,
W klinicznej osoba badana jest pacjentem i potrafią one odpowiadać inaczej, np. Przypisywanie
sobie cech negatywnych. Zdrowi też przypisują sobie cechy negatywne  zmienia to wyniki.
W ekperymentalnej albo nas olewają i byle jak odpowiadają, a jeszcze inni się zachowują tak ażeby
pasowałodo hipotezy badacza.
Wykrywanie odpowiadania przypadkowego
 porównanie odpowiedzi na dwa zbiory twierdzeń (identycznych albo logicznych opozycji)
 analiza losowości statystycznej :
 FIC (fixed individualizes chance)
Zmienne sugerujące hipotezę badawczą:
 demand characteristics (ogół czynników pozwalających poprawnie domyślić się hipotezy
badacza)
Układ odnisienia jako z
ródło zakłóceń
 stopień adekwantności ukadu odniesienia stanowiącego podstawę normalizacji
 interpretacji podlega nie wynik surowy lecz miejsce tego wyniku w układzie odniesienia (w
póbie normalizacyjnej)
 s
Zorientowanie się badanych w hipotezie to nie powinni brać udziało w eksperymencie.
Standaryzowany wynik daje nam info czy wynik surowy jest taki sam czy inny na tle innych ludzi.
Być inteligentny to mieć wynik lepszy niż inni!!!
Strona 1 z 4
Psychm.-W2 24. paz
dziernik 2006
 problem reprezentatywności i problem czegoś jeszcze
Stronniczość testu
 w statystyce: Stronniczość (obciążenie) (bias): systematyczne niedoszacowywanie lub
przeszacowywanie parametru populacyjnego na podstawie danych z próby
 W psychometrii: stronniczość to systematyczne niedoszacowywanie lub przeszacowywanie
osób z określonych podgrup z populacji.
 Może dotyczyć testów wydolnosci (najczęściej ), lecz także kwestionatiusz osobowosći
Klasyczna teoria testu zajmuje się wyłącznie błędami losowymi. Średnia blędów będzie wynosiła
zero.
Przyczyny stronniczości
stosowanie itemów (zadań testowych, pojęć, terminów, zwyczajów kulturowych) specyficznych dla
określonej podkultury (zwykle dominującej)
inne zachowanie badającego wobec osoób z różnych podpopulacji.
Różnice w poziomie treningu w procedurach testowych między podpopulacjami (dotyczy głównie
testu wydolności)
Badanie stronniczości
 wykrywanie systematycznych różnic dla pewnych podpopulacji
 problem: testy stronnicze czy rzeczywiste różnice?
 np. dyskusja dotycząca IQ: stronnicze testy czy rzeczywiście różnice między
podpopulacjami?
Herrnstein i Murray (1994):  The bell curve (Krzywa dzwonowa)
-> IQ Afroamerykanów jest niższe od Amerykanów rasy białej o 15 pkt.IQ, to jest, o jedno
odchylenie standardowe
-proces sądowy w stanie Kalifornia, u czarnych nie można stosować testów IQ, bo wiele z nich
możnaby było umieścić w szkołach specjalnych
Testy inteligencji:
 Zarzut: testy inteligencji składają się z zadań o niskiej wartości  ekologicznej (pytamy o to,
czy wyniki uzyskane w warunkach sztucznych na materiale sztucznym stanowią rzeczywisty
wskaz
nik prawdy w warunkach normalnych.
 O wartości zadań testowych nie rozstrzyga ich pozorna (lub jej brak) wartość ekologiczna, tylko
rzetelności i trafności.
(W korelacji żadna inna cecha niż IQ nie wyjaśnia tyle (25%) sukcesu życiowego)
 Korelacja między IQ a statusem socjoekonomicznym (SAS) wynosi ok. R=0,5
 Zarzut:  testy inteligencji były opracowane prez Amerykanów rasy białej, klasy średniej, dla
Amerykanów klasy średniej.
 Afroamerykanie uzyskują dobre wyniki w testach słownych (potencjalnie najbardziej obciążone
kulturowo), ale gorsze w testach wymagających abstrakcyjnego myślenia
 Zarzut: różnice między rasami wynikają z różnic środowiskowych (korzystniejsze środowisko
w wypadku dzieci białych niż czarnych)
 Do pewnego stopnia jest to prawdą, jednak kontrolowanie czynnika środowiskowego zmniejsza
Strona 2 z 4
Psychm.-W2 24. paz
dziernik 2006
różnicę między białymi a Afroamerykanami tylko nieznacznie
 Zarzut: testy inteligencji naruszają zasadę równości wszystkich ludzi
 Testy inteligencji przypominają tylko fakt oczywisty że ludzie różnią się między sobą
inteligencją (podobnie jak różnią się np. Wzrostem)
Testy nieobciążone kulturowo??
 testy wolne od uwarunkowań kulturowych, testy o ograniczonym uwarunkowaniu kulturowym
(culture-reduced test) Cattell, 1971).
 bazują na materiale neutralnym kulturowo (abstrakcyjnym znaczeniowo) lub na materiale
wspólnym wszystkim kulturom:
 Test Matryc Progresywnych
 Test Labiryntów
 Rysunek Rodziny
 Rysunek postaci Ludzkiej
>>>Adaptacja kulturowa testu
>Tłumaczenie:
 transkrypcja (maksymalizacja wierności tłumaczenia i formy)
 translacja (dopuszcza lokalne odpowiedniki, np. Geograficzne)
 tranwestacja  modyfikacja językowa prowadząca do zadowalających właściwości
psychometrycznych
 parafraza (opracowanie nowego testu opartego na koncepcji teoretycznej wzory oryginalnego
>> Kryteria równoważności kwestionariuszy
>równoważność (fasadowa, psychometryczna, funkcjonalna)
>wierność (tłumaczeniowa i rekonstrukcji)
Równoważność fasadowa
 forma graficzna testu
 liczba i kolejność pytań
 format pytań
 format odpowiedzi
 obliczanie wyników
Równoważność psychometryczna
 równość średnich wyników
 równość wariancji
 korelacja między wersjami
 korelacja testu z innymi testami i kryteriami
 interkorekcja pytań i ich struktura czynnikowa
 moc dysktyminacji pytań
Równoważność funkcjonalna
 trafność
 przydatność
 podatność na zakłócenia
Wierność tłumaczenia
Strona 3 z 4
Psychm.-W2 24. paz
dziernik 2006
 treść pytań
 stopień potrzeby aprobaty społecznej
 podobieństwo leksykalne pytań
 stopień trudności słów i zdań
Wierność rekonstrukcji
 podobieństwo etapów konstrukcji testu
 podobieństwo procedur sprawdzania rzetelności i trafności
 podobieństwo prób normalizacyjnych
 podobieństwo procedur ......
Proces tłumaczenia powinien wyglądać w następujący sposób:
1. tłumaczenie na język docelowy
2. tłumaczenie z tego tłumaczenia z powrotem na poprzedni język
3. porównanie wersji
4. analiza rozbieżności i powtarzanie.
Strona 4 z 4