Psychom.-W6 23. listopad 2006
PRZEBIEG WYKA
ADU NR 6 Z PSYCHOMETRII
Wiadomo, że testy nie mierzą dokładnie tego, co mierzyć powinny. Zawierają błąd. Dlatego warto
jest oszacować ramy, w których mieści się dokładny wynik. Stosuje się do tego SEM.
SEM j.t. Odchylenie standardowe różnic między wynikiem prawdziwym a uzyskanym.
Błąd ma rozkład normalny
Przedział ufności (95%)
Im szerszy jest przedział tym pewność jest większa.
NP. Coś ma wynik 0-100. Komuś wyszło 60 pkt. - wynik uzyskany. A my chcemy wynik
prawdziwy?
Prawdopodobieństwo, że ten wynik mieści się w przedziale od 0-100 wynosi 100%. Skrajnie
szerokie oszacowanie redukuje każdą wątpliwość. Ale to nic nam nie daje.
95% pewności to jest już lepiej. Oszacowanie powinno być jak najwęższe, bo inaczej nie będzie
użyteczne.
Test Z. 1,96 SD (odchyleń standardowych) to daje nam 95% pewności, że wynik prawdziwy jest w
tym przedziale. 1,96SD x wynik uzyskany = błąd standardowy.
Znając odchylenie standardowe błędu to wykonujemy działanie X e < -1,96 (SEM): X +1,96 (SEM)
Błąd standardowy pomiaru nadaje się do obliczenia przedziałów ufności
NP.
SEM: 3
3 x 1,96 = prawie 6
50(wynik uzyskany) : 44-56, bo 50+-6.
SEM=SD x pierwiastek z 1- rtt
Im większy jest błąd standardowy tym mniejsza pewność oszacowania i oszacowanie wyników
będzie mniej precyzyjne.
Współczynniki rzetelności, jak wszystkie miary oparte na korelacji, są wrażliwe na wielkość
wariancji w próbie.
Korelacja jest tym większa im większa wariancja w próbie.
Jeśli zabieramy się do badania rzetelności testu to musimy się zastanowić czy próba, którą chcemy
zbadać nie jest wyselekcjonowana pod względem danej cechy. Jak jest mała wariancja w próbie to
nie powinniśmy badać rzetelności.
Chcąc zbadać związek inteligencji ogólnej z zarobkami wśród pracowników banku to niczego nie
wykryje.
Strona 1 z 3
Psychom.-W6 23. listopad 2006
Zmienna spłaszczona.
Analiza pozycji testowych
Chcemy, żeby nasz test był jak najbardziej rzetelny. Ale zwykle nie wychodzi ona od razu tak
dobrze jakbyśmy chcieli. Trzeba go udoskonalić.
Ta metoda pokazuje, które pytania stanowią słabość w podniesieniu rzetelności testu.
 moc dyskryminacyjna pytania
 alfa przy wykluczenia pozycji
 Skorygowany współczynnik korelacji item-skala
Moc dyskryminacyjna
=zdolność itemu do różnicowania populacji pod względem danej cechy (jak skutecznie dany
wskaz
nik różnicuje)
Np. jeśli jest to wskaz
nik 0-1 to jak połowa pop. Reaguje 0, a druga 1 to jest on idealny.
 mierzona jako skorygowana korelacja między pozycją a wynikiem (SKIS)- wynik ogólkny
usuwany jest wynik w tej pozycji w której jest ...
Im niższa jest korelacja danego pytania z całą resztą to tym gorzej świadczy to o danym pytaniu.
Alfa przy wykluczeniu pozycji to jest alfa testu pomniejszonego o tę pozycję, której jakość badamy.
Jak bez tego pytania rzetelność reszty jest wyższa niż jak to pytanie jest w teście to to pytanie
wyrzucamy.
Np. podatność na hipnozę.
Jeśli w pytaniu jest niższa korelacja niż pozostałe (SKIS) i alfa przy wykluczeniu jest wyższa to
wykluczamy je i tym samym zwiększamy rzetelność testu.
------------------------- TRAFNOŚĆ TESTU ----------------
To pytanie o to: czy test mierzy to, co powinien mierzyć.
Zawsze możliwe jest to, że mierzymy to, co chcemy, żeby on mierzył.
Trafność testu  odnosi się do pytania o to, co jest mierzone przez test
APA: Pojęcie trafności dotyczy poprawności wniosków wyprowadzanych na podstawie wyników
testowych lub innych form badania
Brzeziński: trafność sprowadza się do dwóch pytań:
 jakie wnioski można wyciągnąć na temat tego, co jest mierzone przez test,
 jakie wnioski można sformułować o innych (pozatestowych) zachowaniach
Np. test inteligencji ogólnej, która mierzy inteligencję ogólną rzeczywiście ... i co z tego? Jak to się
ma do jego życia.
Strona 2 z 3
Psychom.-W6 23. listopad 2006
Poczucie kontroli (Rotter)
Umiejscowienie kontroli  względnie stałe przekonanie, że to co jednostkę spotyka w życiu jest
spowodowane przez jednostkę czy siły zewnętrzne nad którymi się nie ma kontroli.
Jest względnie stała, ale podatna na sytuację.
Skala aprobaty społecznej (potrzebę aprobaty społecznej)  inni mają nas lubić i my sami chcemy
się lubić
Trzy aspekty trafności:
 trafność kryterialna: diagnostyczna i prognostyczna
 treściowa
 teoretyczna
Diagnostyczna
najprostsze ujęcie.
Pytanie o to, czy test jest w stanie określić, czy w danej chwili dana osoba odznacza się pewnymi
właściwościami
Metoda badania: określanie zgodności testu z kryterium zewnętrznym
 korelacja wyników testu z inną metodą mierzącą to samo, co wyniki w teście
 narzędzie testowe oraz kryterialne stosowane w tym samym momencie
Ale co w psychologii będzie tym kryterium zewn., bo mierzymy zmienne latentne. Niektóre cechy
takie są.
Korelacja może być wysoka, ale to nie wyznacza trafności testu
Prognostyczna
 pytanie o to, czy wyniki w teście skutecznie prognozują zachowanie się jednostki w przyszłości
(jest to tochę twardsze kryterium)
 Metoda badawcza: określanie zgodności testu z rzeczywistym zachowaniem się jednostki w
przyszłości:
 korelacja wyników w teście z narzędziem określającym zachowanie się jednostki
 narzędzie kryterialne stosowane po określonym czasie od zastosowania narzędzia
testowanego
Strona 3 z 3