Sprawozdanie z badań fizjologicznych
Temat:
Wpływ wysiłku statycznego na parametry układu krą\
enia
i oddychania.
Wstęp:
Wysiłek statyczny charakteryzuje się przewagą skurczów
izometrycznych (wzrost napięcia mięśni i brak zmiany
ich długości). Napisane jest  przewagą poniewa\
w
praktyce nie występują  czyste skurcze izometryczne.
Zwykle towarzyszy im niewielka zmiana długości.
Podczas tego wysiłku praca mechaniczna ma wartość
zerową, nie występuje \
aden ruch, natomiast mięśnie
wykonują pracę fizjologiczną (praca=siła x czas),
podczas której zmieniają się parametry \
yciowe
organizmu.
Podczas wysiłków statycznych w celu określenia ich
intensywności mo\
na zastosować kryterium bezwzględne,
którym jest wielkość siły niezbędnej do pokonania oporu
zewnętrznego (np. wielkość utrzymywanego cię\
aru), lub
kryterium względne, określające wielkość siły
zaanga\
owanej w czasie pokonywania oporu, wyra\
oną w
procentach siły uzyskanej podczas maksymalnego skurczu
dowolnego (maximal voluntary contraction MVC)
określonej grupy mięśni. Przepływ krwi przez mięśnie
szkieletowe zale\
y od siły skurczu izometrycznego. Gdy
siła skurczu nie przekracza 20% siły maksymalnej,
przepływ krwi przez mięśnie odpowiada zwiększonemu
zapotrzebowaniu na tlen, natomiast gdy siła skurczu
jest powy\
ej 20% siły maksymalnej wzrost ciśnienia
tętniczego nie mo\
e pokonać oporu związanego z uciskiem
mięśni na naczynia i w efekcie czego, przepływ krwi
jest niewystarczający, gwałtownie narasta dług tlenowy
i objawy zmęczenia. Zatrzymanie dopływu krwi tętniczej
i odpływu \
ylnej z pracującego mięśnia, hamuje dopływ
tlenu i substancji energetycznych pochodzących ze
z
ródeł pozamięśniowych oraz wypłukiwanie produktów
przemiany materii (mleczan,CO2).
Praca statyczna, zwłaszcza przy du\
ym obcią\
eniu,
wykonywana jest zawsze w bezdechu (szczególnie przez
niewytrenowanych). Charakteryzuje się ona ponadto du\
ym
napięciem i unieruchomieniem klatki piersiowej.
Utrudnione warunki krą\
enia krwi i oddychania w
wysiłkach statycznych są przyczyną występowania
stosunkowo du\
ego zadłu\
enia tlenowego. Dlatego te\

przy tego rodzaju wysiłkach często stwierdza się
większe nasilenie zmian fizjologicznych po pracy,
ni\
w czasie samej pracy. Zjawisko to, szczególnie
wyraz
nie występujące u osobników niewytrenowanych,
nazywane jest  efektem Lindharda. Efekt ten występuje
równie\
w krótkich maksymalnych wysiłkach dynamicznych
np. sprintach.
Materiał i metody badań:
Oznaczamy wartości parametrów spoczynkowych: tętna,
ciśnienia tętniczego, częstości oddychania i wentylacji
minutowej. Następnie badane osoby wykonują wysiłek
statyczny przez ok. 20  40 s., podczas którego co 15
s. rejestrujemy tętno, częstość oddychania i
wentylacje minutową. Po zakończeniu wysiłku mierzymy
ciśnienie tętnicze co minutę, a pozostałe parametry co
15 s., a\
do powrotu do wartości wyjściowych.
Badania zostały przeprowadzone na dwóch studentkach
AWF.
Badany IB  53 kg, 170 cm, nie trenująca
KF  58 kg, 172 cm, trenuje lekkoatletykę
Wyniki:
Wykresy pokazują zmiany wentylacji minutowej i rytmu
oddechowego podczas wysiłku oraz w czasie restytucji.
Na wykresach porównane są równie\
parametry obydwóch
badanych.
Tabela zawiera wyniki pomiarów badanej IB
Restytucja
Badane parametry Spoczynek Wysiłek
15' 30' 15' 30' 45' 60' 75' 90' 105' 120'
Tętno [ud/min.] 77 131 131 112 114 97 83 88 88 81 83
Ciśnienie [mm Hg] 110/70 120/80
Wentylacja płuc [l/min.] 12 12 8 28 20 20 16 20 16 16 12
Rytm oddechowy [1/min.] 13 12 16 28 20 20 16 16 16 12
Tabela zawiera wyniki pomiarów badanej KF
Restytucja
Badane parametry Spoczynek Wysiłek 15' 30' 45' 60' 75' 90' 105'
15' 30'
Tętno [ud/min.] 77 127 135 111 104 77 78 81 81 86
Ciśnienie [mm Hg] 140/90 130/90
Wentylacja płuc [l/min.] 7 24 24 20 20 20 12 16 12
Rytm oddechowy [1/min.] 7 16 20 20 20 24 24 20 24 24
Wykres zmian wentylacji minutowej
płuc
[l/min.]
60
50
40
30
20
10
0
Spoczynek 15' 30' 15' 30' 45' 60' 75' 90' 105' 120'
Czas [s]
IB KF
Zmiany rytmu oddechowego
30
25
20
IB
Rytm oddechowy
15
[ud./min.] KF
10
5
0
Czas [s]
'
'
'
'
'
'
'
'
'
k
5
5
0
5
0
5
0
5
0
e
0
1
3
1
3
4
6
7
9
n
1
y
z
c
o
p
S
Dyskusja:
Przeprowadzone badanie miało na celu wykrycie tzw.
efektu Lindharda. Efekt ten objawia się tym, \
e po
pracy statycznej o du\
ej intensywności większy jest
wzrost częstotliwości skurczów serca, wentylacji
minutowej i zu\
ycia tlenu ni\
obserwowany w czasie
jej trwania.
U badanej KF nie zaobserwowano znacznego wzrostu
rytmu oddechowego(16-20ud/min),zu\
ycia tlenu i
częstości skurczów serca. Taki wynik u badanej mo\
na
tłumaczyć znacznym wytrenowaniem. W jej treningu o
charakterze tlenowym ma miejsce równie\
wysiłek o
charakterze anaerobowym. Przyczyną nie wystąpienia
objawu Lindharda mo\
e być zbyt krótki czas trwania
wysiłku nie adekwatny do mo\
liwości znoszenia przez
badaną wysiłków statycznych. Podczas badania u osoby
IB obserwujemy po zakończeniu wysiłku znaczny wzrost
częstotliwości oddechu i zu\
ycie tlenu. Nie wzrasta
natomiast u badanej częstość skurczów serca. Jest to
typowy objaw Lindharda. Obecnie badana nie uprawia
\
adnej dyscypliny wyczynowo.
Wnioski:
1. Podczas cię\
kich wysiłków statycznych dochodzi do
zaczerpnięcia długu tlenowego.
2. Im cię\
szy wysiłek tym większy skok parametrów
fizjologicznych po wysiłku jest obserwowany u
badanych.
3. Wielkość skoku parametrów fizjologicznych zale\
y
równie\
od stopnia unieruchomienia klatki
piersiowej oraz ilości grup mięśniowych
zaanga\
owanych podczas wysiłku.
4. Podczas samego wysiłku obserwowany jest spadek
parametrów fizjologicznych.
5. U osoby wytrenowanej KF zmęczenie pojawia się w
du\
o mniejszym stopniu ni\
u osoby nie
wytrenowanej IB.
Literatura:
 Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii dla studentów WF Skrypt AWF
Warszawa
 Zarys fizjologii wysiłku i treningu sportowego Malarecki I.
 Fizjologia człowieka z elementami fizjologii klinicznej Traczyk W.
Zespół nr IV Gr. I \

Monika Baryłka
Marta Aponiewicz
Krystyna Foks
Irmina Budzińska
Aleksandra Błasiak