peutycznych oraz form i metod wychowawczych obejmujących psychotech-nikę, socjoteclmikę i kulturotechnikę, naukę szkolną, a także pracę w warunkach izolacji lub w środowisku otwartym, półwolnościowym pod nadzorem kuratora1.
Pomimo wielu znaczeń resocjalizacji z samej definicji wynika „że jest ona zespołem nieustannie podejmowanych (przyjętą metodą) czynności w celu osiągnięcia określonego skutku (celu)”2.
System działań resocjalizacyjnych według Ireny Mudreckiej spełnia trzy podstawowe funkcje wobec wychowanków3:
• funkcję opiekuńczą - wyrażającą się w zaspokajaniu podstawowych potrzeb wychowanka oraz rozbudzaniu potrzeb wyższego rzędu;
• funkcję dydaktyczno-wychowawczą - wyrażającą się w przysposobieniu wychowanka do adekwatnego funkcjonowania w przypisanych mu rolach społecznych oraz poprzez uczestnictwo w specjalnie w tym celu zorganizowanych zajęciach;
• funkcję terapeutyczną - wyrażającą się w trafnym i rzetelnym diagnozowaniu zaburzeń i dysfunkcji, indywidualnym oraz społecznym działaniu wychowanków, postulowaniu określonych modyfikacji motywacji i postaw, a także stosowaniu odpowiednich środków leczenia somatycznego i psychologicznego, przywracających zaburzoną homeostazę jednostek.
Badania empiryczne przeprowadzone w placówkach resocjalizacyjnych pozwolą na optymalizację rozwiązań z zakresu oddziaływań resocjalizacyjnych wobec dzieci i młodzieży. Jak wskazują liczne badania (w tym Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach - ESPAD), coraz więcej dzieci i młodzieży sięga po substancje psychoaktywne, jest sprawcami przemocy, zachowuje się agresywnie i dokonuje czynów karalnych. Wobec nich często same oddziaływania profilaktyczne są już nieskuteczne. Dlatego należy wspomagać proces resocjalizacji, który ma na celu wypełnienie pewnej luki powstałej w życiu tych osób. Wsparcie procesu resocjalizacji nieletnich wiąże się z pomocą w tym względzie wychowawcom, którzy pracują z młodymi ludźmi. To właśnie jest kolejny powód podjęcia tych badań. Skuteczność oddziaływań wychowawczych zależy między innymi od sposobów i metod wpływu na wychowanków przez wychowawców. Poznanie najskuteczniejszych sposobów i metod zaowocuje efektywnością pracy wychowawczej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych dla zdemoralizowanych i mających konflikty z prawem nieletnich.
W. D y k c i k, Zakres i przedmiot pedagogiki specjalnej, [w:] Pedagogika specjalna. Praca zbiorowa, red. W. Dykcik, wyd. 2 poszerz., Poznań 2001, s. 68.
S. Sobczak, Resocjalizacja w ujęciu pedagogicznym, [w:] Resocjalizacja, t. 1, red. B. Urban, J.M. Stanik, Warszawa 2008, s. 225-226.
1. Mudrecka, Z zagadnień pedagogiki resocjalizacyjnej, Opole 2004, s. 24.