6355536887

23

2.1.2. GEOLOGIA

Pogórze Ciężkowickie położone jest w obrębie Karpat Zewnętrznych stanowiących fragment strefy orogenicznej alpidów europejskich, w obrębie której osadowe wypełnienie mezozoicznych i trzeciorzędowych basenów sedymentacyjnych zostało w późnym eocenie, wczesnym i środkowym miocenie tektonicznie zdeformowane oraz odkute od podłoża i nasunięte w postaci płaszczowin na płytę europejską (Książkiewicz 1960, 1972). Płaszczowiny te zbudowane są w przewadze z silikoklastycznych głębokomorskich utworów osadowych, przede wszystkim fliszowych, obejmujących interwał stratygraficzny od tytonu do dolnego miocenu (Książkiewicz 1960).

Badany obszar niemal w całości zbudowany jest z utworów jednostki śląskiej. Tylko brzeg nasunięcia karpackiego budują utwory dolnej kredy serii śląskiej, które są silnie sfałdowane wraz utworami tego samego wieku należącymi do płaszczowiny podśląskiej. Leżące na granicy terenu badań spiętrzenie Pleśnej zbudowane jest z utworów jednostki skolskiej.

Rzeźba terenu wykazuje ścisły związek z geologią. Wyróżniają się wyraźnie w rzeźbie grzbiety (np. pasmo Brzanka-Liwocz), które zbudowane są głównie z odpornych piaskowców warstw godulskich z poziomami łupków pstrych, piaskowców i łupków warstw istebniańskich górnych i dolnych oraz warstw meni-litowych reprezentujących górnokredowe i paleoceńskie utwory płaszczowiny śląskiej. Natomiast warstwy grodziskie, górne łupki cieszyńskie i warstwy Igoc-kie są najstarszymi utworami serii śląskiej na tym obszarze i jednocześnie jedynymi reprezentującymi wiekowo dolną kredę. Utwory dolnej kredy odsłaniają się we wschodniej części terenu badań w rejonie Liwocza. W kierunku zachodnim wychodnie warstw grodziskich i cieszyńskich znikają z powierzchni. U podnóży Brzanki warstwy Igockie giną zupełnie.

Bezpośrednio od północy do fałdu Brzanka-Liwocz przylega synklina Tucho-wa-Jodłowej zbudowana głównie z warstw krośnieńskich (oligocen), reprezentowanych przez małoodpome utwory łupkowo-piaskowcowe. Dalej ku północy w tej części płaszczowiny śląskiej zaznacza się strefa Kokocz-Chełm z utworami m.in. dolnej kredy tworzącymi brzeg nasunięcia karpackiego na odcinku między Tarnowem a Pilznem. Utwory te nasunięte są na utwory miocenu morskiego wypełniające zapadlisko przedkarpackie. W rejonie Pilzna erozyjny brzeg nasunięcia karpackiego jest cofnięty ku południowi tworząc tzw. zatokę pilzneńską. Na północny-zachód od fałdu Brzanka-Liwocz płaszczowina śląska jest nasunięta na utwory płaszczowiny skolskiej tworzące tzw. spiętrzenie Pleśnej.

Od południowego-zachodu antyklinę Brzanka-Liwocza ograniczają: Fałd Rzepienników i dalej ku południowi antyklina Ciężkowic z utworami górnej kredy reprezentowanymi przez warstwy godulskie i istebniańskie oraz utwory pale-ogenu reprezentowanego przez piaskowce ciężkowickie oraz warstwy menilitowe serii śląskiej w strefach osiowych. Ku wschodowi antykliny te wyklinowują się i kontaktują z warstwami krośnieńskimi (oligocen) występującymi w obrębie