zastawkę trójdzielną - na prawym brzegu mostka, w miejscu przyczepu IV chrząstki żebrowej punkt Erba - przy lewym brzegu mostka, w miejscu przyczepu IV chrząstki żebrowej
Ton pierwszy
• wywołany zamknięciem zastawek przedsionkowo komorowych;
• dość cichy, dłuższy niż drugi; jest równoczesny z uderzeniem koniuszkowym i najlepiej słyszalny nad koniuszkiem
Ton drugi
• wywołany zamknięciem zastawki aorty i tętnicy płucnej (dwie składowe II A, II P rozszczepione przy wdechu);
• krótszy, głośniejszy niż pierwszy, najlepiej słyszalny w II i III przestrzeni międzyżebrowej przy lewym i prawym brzegu mostka
Osłuchiwaniem oceniamy: miarowość akcji serca, liczbę uderzeń na minutę, cechy tonów serca (czystość, głośność, akcentację).
Tabela 4. Częstość akcji serca u dzieci w zależności od wieku
Wiek dziecka |
Częstość akcji serca na minutę |
do 1 m.ż. |
100-180 |
do 6 m.ż. |
100-140 |
6-12 m.ż. |
100-120 |
2-6 lat |
90-110 |
7-10 lat |
80-100 |
11-14 lat |
70-90 |
Szmery osłuchiwane nad sercem dzieli się na:
Zewnątrzsercowe - w wyniku tarcia o siebie blaszek osierdzia Wewnątrzsercowe :
• organiczne - związane z wada serca
• czynnościowe - przy powiększeniu jamy serca
• przygodne - zwane niewinnymi Badanie naczyń obwodowych:
Naczynia tętnicze
• określenie cech tętna: częstość, wypełnienie, napięcie, miarowość, symetryczność, chybkość, wysokość fali tętna; na symetrycznych tętnicach: szyjnych zewnętrznych, promieniowych, udowych, podkolanowych, grzbietowych stopy;
• ciśnienia tętniczego krwi - na obydwu kk górnych (tętnica ramieniowa), na obydwu kk dolnych (tętnica udowa)
Naczynia żylne - rozszerzenia żylne, żylaki
Badanie brzucha:
Oglądanie - symetria , wysklepienie, ruchomość oddechowa powłok brzusznych, patologiczne tętnienie, stawianie się jelit, przepukliny, okolica odbytu Osłuchiwanie - perystaltyka jelit, szmery naczyniowe Opukiwanie (jelit, narządów)
Badanie palpacyjne:
• powierzchniowe - napięcie powłok, punkty bolesne, tzw. obrona mięśniowa, duży guz