6683863637

Zał. 2. Autoreferat I

zachowań społeczeństwa. Analizując ewolucję koncepcji alfabetyzacji informacyjnej i alfabetyzacji zdrowotnej oraz ich zależności uznałam, że wysokie kompetencje informacyjne (zarówno tradycyjne, jak i te odnoszące się do elektronicznych źródeł informacji), to swego rodzaju filtr bezpieczeństwa, dzięki któremu informacje dotyczące zdrowia mogą być przesiane, krytycznie ocenione i rozsądnie zaadoptowane, zanim staną się elementem wiedzy i umiejętności zdrowotnych. Osoba kompetentna informacyjnie eliminuje informacje pochodzące z niepewnych źródeł informacji, wie, co to są źródła wiarygodne, wie gdzie się kierować po informację określonego rodzaju, potrafi ocenić jej jakość i stosowność, potrafi ją sprawdzić zestawiając z innymi, itd. W ten sposób buduje zasób rzetelnej wiedzy zdrowotnej. Z punktu widzenia opieki zdrowotnej jest to bardzo korzystne, gdyż osoby o wysokich kompetencjach informacyjnych i kompetencjach zdrowotnych sprawniej i skuteczniej poruszają się w systemie ochrony zdrowia, racjonalnie współpracują z lekarzami, a w prostych sprawach potrafią zaradzić dolegliwościom, odciążając system opieki zdrowotnej. Nie stają się też łatwym łupem reklamodawców środków i materiałów medycznych. W rezultacie tej analizy postulowałam, aby kształcenie umiejętności informacyjnych stało się wyraźnym elementem edukacji zdrowotnej prowadzonej w szkołach, a także poza nimi, np. w ośrodkach zdrowia czy w bibliotekach publicznych.

Celem kolejnego mojego badania (6) było przedstawienie samooceny własnych zdrowotnych kompetencji informacyjnych przez Polaków, wskazanie społeczno-demograficznych uwarunkowań tej samooceny oraz omówienie możliwych konsekwencji tej samooceny w świetle koncepcji samoskuteczności. Tym razem była to analiza danych uzyskanych w ramach wieloośrodkowego badania kompetencji zdrowotnych Europejczyków (Projekt EU Health Literacy). W finansowanych z programu Public Health Unii Europejskiej wieloośrodkowym badaniu brałam udział obok naukowców z Instytutu Kardiologii w Warszawie, jako „partner stowarzyszony". Dokonana przez mnie analiza wyników polskiego ramienia badania wykazała, że około 38% polskiej populacji (+15, nlOOO) nisko oceniało poziom swoich zdrowotnych kompetencji informacyjnych. Badane osoby twierdziły, że mają trudności w znajdowaniu, ocenianiu i zastosowaniu informacji zdrowotnej. Niski poziom samooceny własnych zdrowotnych kompetencji informacyjnych występował częściej u mężczyzn niż u kobiet, u osób starszych i gorzej wykształconych, a także u osób gorzej oceniających swój stan zdrowia i chorujących na co najmniej jedną chorobę przewlekłą, a

19