„Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego', nr 15/2014 | ISSN 1897-7480 | www.serl.pte.lodz.pl
2. Globalizacja i konkurencyjność
Aby znaleźć odpowiedź na postawione we wprowadzeniu pytanie badawcze, należy ustalić definicję globalizacji. Ponadto biorąc pod uwagę fakt, że termin globalizacja nierozerwalnie łączy się z pojęciem konkurencyjności, istota pojęcia „konkurencyjność” również zostanie krótko objaśniona.
2.1. Pojęcie globalizacji
Globalizacja jest pojęciem dość powszechnym, nierozłącznie związanym z realiami naszego współczesnego świata. Proces ten ma swoich zwolenników jak i przeciwników, jednak nie da się ukryć jego nieuniknionego wpływu na kształtowanie się naszej rzeczywistości.
Istnieje wiele różnych metod definiowania pojęcia globalizacja. Jedna z najbardziej znanych definicji, stworzona przez Rolanda Robertsona, brzmi następująco:
„Globalizacja jest to proces, poprzez który świat staje się w coraz większym stopniu jednym wspólnym miejscem (single place). Stąd jednostką analizy naukowych dociekań powinien stać się globalny system, a nie jego części składowe takie jak: państwo, naród czy religia” [Misiak 2000, s. 11].
Roland Robertson uważał ponadto, że na proces globalizacji powinno się również patrzeć z perspektywy społeczno-kulturowej, a nie tylko ekonomicznej. Wynika to z tego, że procesy globalizacyjne wpłynęły na świadomość społeczną. Dlatego też Roland Robertson przedstawia również 4 typy wizji globalizacji:
• Globalny Gemeinschaft I - jest to wizja niezależnych od siebie wspólnot, unikalnych lub hierarchicznie sobie podległych, co przejawia się w postaci antyglobalizmu lub ruchów fundamentalistycznych.
• Globalny Gemeinschaft II - wizja jednej globalnej wioski, widoczna w ruchach ekumenicznych, pacyfistycznych czy ekologicznych.
• Globalny Gesellschaft I - wizja suwerennych, hierarchicznie równoprawnych państw, otwartych wzajemnie na siebie.
• Globalny Gesellschaft II - wizja unifikacji państw i powstanie rządu światowego [Sztompka 2005, s. 101-102],
Dla pokazania różnorodności dostępnych definicji dotyczących globalizacji, zostanie przytoczony kolejny przykład:
„Globalizacja jest to proces występujący w gospodarce światowej charakteryzujący się przede wszystkim nasileniem się mobilizacji i przepływu dóbr, kapitałów i siły roboczej w skali ogólnoświatowej, rozwojem transportu, komunikacji, telekomunikacji oraz szybki przepływ informacji w mediach. Tej ewolucji gospodarczej towarzyszą przeobrażenia w sferze społecznej, kulturowej, ustrojowej, politycznej prowadzące do konfrontacji i zbliżenia w tym zakresie między państwami, narodami, ludźmi całego świata” [Cziomek 2000, s. 114],
Nie ulega więc wątpliwości, że globalizacja jest terminem złożonym i wieloznacznym. Zdarza się, że próby definiowania pojęcia globalizacji są różne w zależności od tego, jaka część tego terminu została poddana analizie. Wynika to z faktu, iż globalizacja może być rozpatry wana zarówno przez pryzmat
10