zaburzenia krążenia
terminalny układ krążenia: tętniczki końcowe, przedwłośniczki tętnicze, sieć naczyń włosowatych, zawłośniczki żylne, początkowe drobne naczynia żylne
anastmozy naczyniowe - inaczej tętniczkizaporowe - tętniczki typu mięśniowego posiadające dodatkową warstwę włókien mięśniowych pod śródblonkiem; mogą się całkowicie zamykać, powodująctym samym przepływ przez włośniczki; np. przewód Botalla, połączenia przedwłośniczkowo - zawłośniczkowe (miąższ płucny płodu); formowanie nowych anastomoz ma miejsce w: płucach rozedmowych i marskich oraz przy rozległych uszkodzeniach oskrzeli • zaburzenia w wypełnieniu naczyń krwią
przekrwienie (hyperaemia) - nadmierne przepełnienie terminalnego układu krążenia ■4 tętnicze lub czynne (arterialis s. activa) - nadmierny dopływ —* narząd nieco obrzmiały, ucieplony, żywoczerwony, tętniący; objaw wyłącznie przyżyciowy, przechodzący po śmierci w wybroczyny; występuję np. w zapaleniu, wokół ogniska (zawał), po odbarczcniu opłucnej 4 żylne lub bierne (venosa s. passiva) - przepełnienie żył; jest to niemal zawsze patologia; zwolnienie przepływał —* zastój żylny (venostasis); miejscowe - przy zamknięciu żył (marskość wątroby —* krążenie oboczne —> żylaki przełyku i odbytu, głowa Meduzy) / ogólne - niewydolność krążęniowa; następstwa: obrzęki i przesięki (ascites, hydrothorax, hydropericardium), sinica, nieżyt śluzówki (catarrhus cyanoticus tractus digestivi et respiratorii), krwinkotoki (erythrorrhagiae), zmiany miąższowe (np. świeże przekrwienie bierne wątroby —* wątroba muszkatułowa —> zanik czerwony wątroby —* stwardnienie zastoinowe wątroby: ostre —* przewlekłe = stwardnienie czerwone płuc —> stwardnienie brunatne płuc)
4 tętniczo - żylne lub mieszane (arterioso-venosa s. mixta) - np. przekrwienie opadowe płuc (hyperaemia hypostatica pulmonum)
krwistość (plethora) - f V krwi; może być prawdziwa (f liczba komórek) lub rzekoma (t H20 = hydraemia) czerwienica (polycythemia) - | RBC: również może być prawdziwa lub pozorna («— oparzenia, biegunki); objawowa - wtórna do hipoksji, wad serca, i powierzchni płuc oraz pierwotna (choroba Vaqueza - Oslera —* przerost serca, sinica, obrzęk śluzowaty, zaczerwienienie całego szpiku)
niedkrwienie (ischaemia) - niedostateczny przepływ —»narząd pomnejszony, blady, suchy, ochłodzony, upośledzenie funkcji; przyczyny: zaburzenia nerwów naczy nio ruc ho wy c h oraz przyczyny mechaniczne (obturacja lub ucisk)
niedoknvistość (anaemia) - [ RBC, J. HGB, | HCT; przyczyny: f utrata (krwotok, hemoliza), niedobór budulca (Fe, B,2. THF): —> niedotlenienie (miokardium, hepatocyty, nerki, OUN), hemosyderoza krwotok (haemorrhagia) - opuszczenie łożyska przez pełną krew; w zależności od źródła może być tętniczy, żylny, w łosowaty lub sercowy; ze w zględu na przyczynę może być: urazowy (per diaeresin), z pęknięcia (per rhexin) lub z przeżarcia (per diabrosin s. arrosionem) - np. gruźlica serowata płuc czy wrzody żołądka; w zależności od lokalizacji może być zewnętrzny (bezpośredni i pośredni) lub wewnętrzny (krwiak = haematoma - tylko rozsunięcie i nacisk, np. siniak, wylew do otrzewnej (haemascos), opłucnej (haemothorax), osierdzia (haemopericardium), jamy stawowej (haemarthros) III ognisko krwotoczne = focus haemorrhagicus - dodatkowo zniszczenie tkanek —- ziarnina (granulatio) —* blizna = cicatrix / jama poudarowa = lacirna apoplectica - w mózgu i trzustce / haematocephalus internus —* status cribrosus cerebri; na sekcji: bladość, lekkość i suchość
krwinkotok (erythrorrhagia) - wyjście RBC przy nienaruszeniu ściany naczynia; drogi: przez szczeliny lub na przełaj (z deformacją klepsydrow atą lub bez)
skaza krwotoczna (diathesis haemorrhagica) - skłonność do krwawień spowodowana niedoborem składników krzepliwości; może być wrodzona lub nabyta (białaczki, ospa, fosfor, benzol, grzyby) mechanizmy obronne hemostazy: miejscowe (skurcz naczynia, skrzeplina = thrombus, skrzep = cruor) i odlegle (uruchomienie rezerw, samoprzelewanie, skrócenie czsu krzepnięcia)
wstrząs —* wątroba (wodniczki Hessego), serce (stluszczenie), nerki (niewydolność, zespól zmiażdżenia = zespól dolnego nefronu), mózg (chromatoliza komórek koty)
zjawisko Schwartzmanna (DIC G(-)) —*• zespól Waterhouse - Friderichsena (sepsa meningokokowa) skrzep (cruor) - czerwony (szybko, sieć + RBC), biały (siatka + białko + WBC), żółty (gmbe złogi) zakrzepica (thrombosis) - krzepnięcie za życia; skrzeplina (thrombus) - stręt na ścianie naczynia: płytkowa = bial (aorta) / koagulacyjna = czerwona / warstwowa = mieszana, przyścienna —* / zatykająca, miejscowa / przedłużona; możliwe zejścia skrzepu: organizacja (organisatio), zwapnienie (calcifrcatio), skanalizowanie (canalisatio), rozmiękanie (emollitio s. ramollitio)
zator (embolia) - zatkanie światła naczynia materiałem zatorowym - czopem (embolus) przyniesionym z innego miejsca; zator może być typowy - prosty (embolia simplex) lub nietypowy: skrzyżowany (embolia cruciata s. paradoxa) (w ASD, VSD. PDA) albo wsteczny (embolia retrogarda) (ciężar, prąd, kaszel); materiał zatorowy mogą stanowić: skrzeplina (embolus blandus vel infectiosus), tłuszcz (embolia adiposa) -płuca, komórki (np. hepotacyty), ponadto może nastąpić: zator wodami płodowymi, powietrzny (aeroembolia), azotowy (choroba kesonowa) lub bakteryjny