7097420221

39

czają się w okresie lata. Średnia temperatura półrocza zimowego (XI— IV) w Kruszwicy jest wyższa o 1,9°C od tej wartości w Potrzymiechu. Średnia temperatura półrocza letniego (V—X) jest natomiast wyższa w Potrzymiechu o 2,4°C. Sytuacja ta ma swoje odbicie w wartościach średnich rocznych. Temperatura wody w strefie litoralu (Kruszwica) jest wyższa o 0,8°C od tej samej w strefie śródjezierza (Potrzymiech). Rozbieżność ta jest stosunkowo niewielka, co jest cechą charakterystyczną dla jezior o tachymiktycznym mieszaniu masy wodnej.

Dla powierzchniowej warstwy wody wyróżniono cztery sezony termiczne:

a)    XII—III, okres zimowy, występowanie pokrywy lodowej. W przebiegu codziennych temperatur zaznacza się wyraźna stabilizacja, przy miesięcznych amplitudach do 3°C.

b) IV—V, okres wiosenny, duże przyrosty średnich miesięcznych temperatur, rzędu 5—7°C, znaczne miesięczne amplitudy, do 10°C.

c)    VI—VIII, okres letni, ponownie zaznacza się stabilizacja temperatury, przy amplitudach miesięcznych 5—8°C.

d) IX—XI, okres jesienny, znaczne spadki średnich miesięcznych temperatur przy amplitudach miesięcznych 5—6°C.

Wyróżnione sezony niczym istotnym nie różnią się od wydzielonych przez M. Bojanowicz (1970) dla jezior Polski.

Współczynnik korelacji pomiędzy średnimi miesięcznymi temperaturami powietrza w Siemionkach i średnimi miesięcznymi temperaturami wody na głębokości 40 cm w Potrzymiechu w okresie XI, III—X 1969— 1973 wynosił 0,989 (śr. = 0,0074).

Trudno jest badać związek pomiędzy średnią dobową temperaturą powietrza a temperaturą wody o godzinie 7°° tej samej doby. Dlatego też określa się go pomiędzy temperaturą wody i średnią dobową temperaturą powietrza poprzedzającą pomiar (M. Bojanowicz 1970). W tym przypadku współczynnik korelacji zmienia się w szerokim zakresie, od 0,750 do 1,000. Stosunkowo wysoki i stały współczynnik korelacji otrzymano przy związku temperatury powierzchniowej warstwy wody z temperaturą średnią dobową powietrza za 10-dniowy okres poprzedzający pomiar; wynosi on od 0,903 do 0,995.

Charakterystycznym momentem w reżimie termicznym powierzchniowej warstwy wody jest okres zlodzenia. Zagadnienie to omówione zostało na podstawie wyników badań na jeziorze Gopło przez autora w osobnej publikacji (M. Grześ 1974), dlatego też pominięto je w tej pracy.

STRATYFIKACJA TERMICZNA

Jako kryterium oceny termicznego rozwarstwienia wody przyjęto stosunek średniej temperatury wody z pionu do temperatury powierz-