7186602904

Geopolityczna i militarna pozycja Federacji Rosyjskiej

w polityce globalnej, mimo że pod względem ekonomicznym jest ona państwem średniej rangi¹⁹. Potęga Rosji w pracach badawczych profesora UW Mirosława Sułka (prowadził badania ankietowe 21 słuchaczy Podyplomowego Studium Obronności Państwa z Akademii Obrony Narodowej, oraz 101 studentów III roku studiów dziennych ze stosunków międzynarodowych ISM UW) lokowana jest, odpowiednio, na pozycji czwartej i piątej. W opinii słuchaczy studium podyplomowego wyprzedzają ją USA, Niemcy i Wielka Brytania. Studenci III roku o specjalności stosunki międzynarodowe oceniają, że Chiny zajmują drugie miejsce w tym rankingu, przed Niemcami, Wielką Brytanią i Rosją²⁰. W badaniu przeprowadzonym przez Jean-Yvesa Caro Federacja Rosyjska plasuje się na szóstej pozycji pod względem potęgi, zajmując to miejsce wspólnie z Wielką Brytanią²¹.

W stosunkach międzynarodowych powszechnie używane jest pojęcie „siła militarna” Nie pojawiło się, jak dotąd, opracowanie w pełni oddające zakres przedstawionego terminu. Autorzy skupiają się przeważnie na sposobach wykorzystania siły militarnej przez państwo lub na zagrożeniach wynikających z jej stosowania²². Pojęcie to, zdaniem I. Topolskiego, jest stosowane w sposób dowolny, często pomija się też określenie zakresu siły militarnej²³. Polski badacz i zarazem wojskowy, Bolesław Balcerowicz, traktuje siłę militarną jako narzędzie polityki. Uważa, że można ją wykorzystywać w różny sposób (bezpośrednio i pośrednio) tak w stanie pokoju, jak i kryzysu czy wojny, jako środki polityczne wymienia czołg, miecz bądź bagnet²⁴. Dla cytowanego już M. Sułka siła militarna jest jednym z trzech filarów potencjału obronnego państwa. Pozostałymi elementami są: siła polityczna i siła gospodarcza, przejawiające się w polityce zagranicznej, w sojuszach polityczno-militarnych i gospodarczych, możliwościach utrzymania i zaopatrzenia sił zbrojnych oraz w innych elementach systemu obronnego²⁵. Kolejny badacz siły militarnej, A. Szawajew, którego

¹⁹    Rosja w rankingu państw według wskaźnika rozwoju społecznego (HDI) zajmowała w 2002 r. pozycję 60, plasując się na poziomie średnim, pomiędzy Meksykiem a Komorami, zob. M. Sułek, Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych, Warszawa 2004, s. 54. Także w rankingu gospodarek narodowych wg PKB i PKB per capita wg parytetu siły nabywczej zajmowała, odpowiednio, pozycje 10 i 87. Mimo realnego, trzykrotnego wzrostu dochodów ludności, FR pozostaje nadal w grupie państw o najniższych dochodach. Wytwarzając 2,5% światowego PKB, mieści się w pierwszej dziesiątce państw; więcej zob. A. Moraczewska, Ekonomiczna pozycja Federacji Rosyjskiej, [w;] Federacja Rosyjska w stosunkach międzynarodowych, red. A. Czarnocki, I. Topolski, Lublin 2006, s. 108-132.

²⁰    Więcej o tych badaniach zob. M. Sułek, Metody i techniki..., s. 165-167.

²¹    Ibidem, s. 163.

²²1. Topolski, Siła militarna w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej, l.ublin 2004, s. 15 i n.

²³    Ibidem, s. 15.

²⁴    Ibidem, s. 19.

²⁵    Ibidem, s. 19-20.

15