7186602938

Geopolityczna i militarna pozycja Federacji Rosyjskiej

tyczną pozycję w masywie euroazjatyckim Rosja wykorzystuje do wpływania na procesy polityczne w regionie, co stawia ją w rzędzie kluczowych uczestników stosunków międzynarodowych. Działanie w przestrzeni euroazjatyckiej ma strategiczne znaczenie dla ładu globalnego. Największe mocarstwo świata - USA - nie ma możliwości prowadzenia skutecznej walki z terroryzmem międzynarodowym bez udziału Rosji. Ewentualny sukces w Afganistanie nie może mieć miejsca bez wsparcia, wiedzy i doradztwa Rosjan. To samo dotyczy kwestii dostępu do broni jądrowej Korei Północnej i Iranu, który to problem nie może być pozytywnie rozstrzygnięty bez współdziałania z Rosją. Również nieproliferacja broni jądrowej jest niemożliwa bez udziału Federacji Rosyjskiej.

Rosja znajduje się w trakcie definiowania swojej pozycji - od wszechobecnego supermocarstwa do państwa liczącego się w polityce światowej, lecz nie-mogącego prowadzić polityki zagranicznej na skalę globalną, jak pisze S. Bieleń, Federacja Rosyjska jest mocarstwem koncesjonowanym, mocarstwem z przyzwolenia⁴⁹. Elity polityczne Rosji muszą poddać rewizji założenia interesu narodowego i strategii narodowej. Proces tych zmian zachodzi powoli, gdyż ciąży nad nim bagaż historycznych uprzedzeń, przyzwyczajeń, kompleksów, niemożność pogodzenia się ze zmianą położenia, obniżeniem pozycji i międzynarodowego prestiżu Rosji.

Patrząc na swój interes narodowy, Rosja widzi zagrożenia dla swojego bezpieczeństwa i bytu narodowego ze strony Stanów Zjednoczonych i szeroko pojętego Zachodu. Rosyjscy analitycy oraz politycy obawiają się rozwoju sytuacji jak w scenariuszu lorda Palmerstona, według którego idealny cel wojny (krymskiej) wiązałby się oddaniem Wysp Alandzkich i Finlandii Szwecji, a jądro Królestwa Polskiego miałoby tworzyć barierę pomiędzy Niemcami i Rosją. Wołoszczyzna i Mołdawia powinny być przekazane Austrii, zaś Krym, Czerkiesja⁵⁰ i Gruzja oderwane od Rosji. Gruzja i Krym trafiłyby do Turcji. Czerkiesja miała być niezawisła bądź poddana władzy sułtana⁵¹. Scenariusz ten - w opinii Aleksandra Władimirowa⁵² - był realizowany przez Napoleona, później dwa razy

⁴⁹    Zob. S. Bieleń, Tożsamość międzynarodowa..., s. 354.

⁵⁰    Północny Kaukaz.

⁵¹    Zob. A. H. BAaAMMiipoB, KonąenmyaAbHbie ochobu HaąuonaAbHou cmpamezuu Poccuu. Boen-HomoAumunecKuu acnerm, MocKBa 2004, s. 91 (maszynopis rozprawy doktorskiej w posiadaniu autora).

⁵²    Aleksander Władimirów, ur. 17.04.1945, jest generał-majorem rezerwy, wiceprezydentem i twórcą Kolegium Ekspertów Wojennych. Oficer w 13. pokoleniu, specjalność: wyższe kierowanie operacyjno-strategiczne. Był pomocnikiem ministra obrony ZSRR ds. reform i doradcą Rady Najwyższej Federacji Rosyjskiej. Swoją rozprawę doktorską napisał w Rosyjskiej Akademii Służby Państwowej przy prezydencie Federacji Rosyjskiej, będącej kuźnią doskonalenia średnich i wyższych urzędniczych kadr państwowych.

19