7186602936

Rozwój lokalizmu w Europie i w Polsce

i Thomas Luckmann¹⁴. Chodzi tutaj o zbiór wartości i norm opierających się w znacznym stopniu historycznym przemianom i regulujących zachowania codzienne i odświętne, ustalających ich rytmy czy cykle. Na koniec wreszcie, z uwagi na względnie kompletną oprawę instytucjonalną, społeczności lokalne charakteryzuje swoista autarkia - niemal cale życie tworzących je ludzi upływać może w ich obrębie”¹⁵.

W świecie zachodzą ustawiczne zmiany, następuje ciągły rozwój i postęp we wszystkich dziedzinach życia współczesnych społeczeństw¹⁶. Dotyczy to również społeczności lokalnych, w obrębie których dokonuje się rozwój¹⁷. Generalnie, przez rozwój lokalny rozumiemy procesy świadomie inicjowane i kreowane przez władze lokalne, przedsiębiorców, różne lobby, stowarzyszenia społeczne i kulturalne oraz samych mieszkańców, zmierzające do kreatywnego, efektywnego i racjonalnego wykorzystania miejscowych zasobów materialnych i niematerialnych. Szczególna rola w tych procesach przypada władzom lokalnym (samorządowi terytorialnemu), które zarówno inicjują, jak i koordynują oraz wspierają działania mające na celu pokonywanie barier rozwoju lokalnego albo niedopuszczenie do ich powstawania.

Nadbudową polityczną społeczności lokalnej z reguły jest gmina. Stanowi ona konkretyzację instytucjonalnego i politycznego lokalnego układu społecznego. Znajdują tu odbicie wszystkie zjawiska i procesy społeczne, gospodarcze, kulturalne. To właśnie w konkretnych układach lokalnych wytwarzana jest część dóbr i usług, powstają systemy wartości i style życia, kształtowane są określone zachowania jednostki i całej zbiorowości, tworzy się pewna tradycja, konstytuująca tożsamość lokalną. Podstawę stosunków społecznych w gminie stanowi gospodarowanie, w oparciu o które powstają szczególnego rodzaju więzi społeczne. To właśnie interes gospodarczy poszczególnych społeczności lokalnych przyczynia się do wyłonienia się nowego rodzaju więzi społecznych¹⁸. Lokalny rozwój gospodarczy jest procesem przewidywalnym, planowanym i wdrażanym przez sektor prywatny i publiczny, samorząd terytorialny i społeczności lokalne dzięki spójnym działaniom i programom. Lokalny rozwój gospodarczy to

¹⁴    P. Berger, T. Luckman, Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983.

¹⁵    B. Jałowiecki, M. S. Szczepański, Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej..., s. 23.

¹⁶    Por.J. Danecki, Postęp i regres społeczny (raport z badań 1987-1990), Warszawa 1991.

¹⁷    Por. B. Jałowiecki, Rozwój lokalny, Warszawa 1989; A. Piekara, Terenowa polityka społeczna, Warszawa 1991; Inicjatywy lokalne - polskie doświadczenia, red. J. Drążkiewicz, G. Gęsicka,

J. Szczucki, Warszawa 1995.

^1K K. Krzeczkowski, Gmina jako podmiot praktyki komunalnej, „Samorząd Terytorialny” 1938, nr 3; J. Machaj, Rozwój lokalny a tożsamość społeczna mieszkańców, [w:] Aktywizacja społeczności lokalnych w procesie integracji europejskiej, red. Z. Wołk, K. Dzieńdziura, Zielona Góra 2000, s. 83 i n.; J. Machaj, Strukturalne uwarunkowania podmiotowego rozwoju zbiorowości lokalnych, Lublin 1994; J. Pretty, O rozwoju gospodarki lokalnej, Warszawa 2000.

185