7186603904

Nasi Mistrzowie

Zygmunt Ruta

Jadwiga Baran

listopada 2006 r. minie 20. rocznica śmierci docent dr hab. Jadwigi Baran, wybitnego specjalisty w zakresie surdopedago-giki, długoletniego nauczyciela szkół specjalnych różnych typów, organizatora kierunku studiów w zakresie pedagogiki specjalnej w Akademii Pedagogicznej im. Komisji Kdukacji Narodowej w Krakowie.

Jadwiga Zofia Baran urodziła się 23 sierpnia 1923 r. we wsi Brzezówka w województwie podkarpackim, z ojca Szymona, rolnika, i matki Karoliny z domu Krypci. Pochodziła z wielodzietnej rodziny; miała sześcioro młodszego rodzeństwa. Źródłem utrzymania tak licznej rodziny było niewielkie gospodarstwo rolne i niska renta inwalidzka ojca, weterana 1 wojny światowej. Do szkoły powszechnej uczęszczała początkowo w rodzinnej miejscowości, a następnie w Ropczycach. W 1937 r. rozpoczęła naukę w Prywatnym Gimnazjum w Ropczycach, którą musiała przerwać z powodu wybuchu II wojny światowej. Okres okupacji hitlerowskiej przeżyła w warunkach ciężkiej pracy fizycznej. Chcąc uchronić się od wywiezienia na przymusowe roboty do Niemiec oraz ulżyć rodzicom w ciężarze utrzymania wieloosobowej rodziny, podjęła się prowadzenia 4-hektarowego gospodarstwa rolnego niezdolnych do pracy krewnych. Ponieważ gospodarstwo to po śmierci właściciela, już po zakończeniu wojny, przejęła dalsza rodzina, postanowiła dalej się uczyć i jak najszybciej usamodzielnić. Ze względu na kilkuletnie opóźnienie w nauce spowodowane wojną i okupacją, szkołę średnią ukończyła w trybie przyspieszonym, składając najpierw egzamin z zakresu programu

4-klasowego gimnazjum, czyli tzw. małej matury, a następnie egzamin dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym w Dębicy w 1946 r.

Trudne warunki materialne rodziny uniemożliwiły jej podjęcie studiów wyższych w systemie stacjonarnym, zmusiły ją wobec tego do szybkiego wyboru pracy zawodowej. Zdecydowała się na wybór zawodu nauczycielskiego,

0    którym - jak sama pisze - marzyła od najmłodszych lat. Podstawę do podjęcia pracy w szkolnictwie dało J. Baran ukończenie 6-mie-sięcznego kursu nauczycielskiego (PKN) w Krakowie w 1947 r. Od samego początku pracy nauczycielskiej związała się ze szkolnictwem specjalnym. W latach 1947-1949 pracowała jako nauczycielka i kierownik szkoły sanatoryjnej w Rabce. Uzyskanie rocznego urlopu płatnego (1949-50) umożliwiło jej ukończenie systemem stacjonarnym Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Studia w PIPS przyczyniły się do ukierunkowania jej zainteresowań na zagadnienia zaburzeń słuchu i ich konsekwencji. Po ukończeniu PIPS otrzymała nakaz pracy do szkoły podstawowej dla dzieci głuchych w Krakowie, gdzie została zatrudniona

1    września 1950 r. W szkole tej pracowała przez

14 lat, tj. do 1964 r. W latach 1958-1962 odbyła -

studia w WSP w Krakowie systemem wieczoro- 61

wym na kierunku pedagogika. Pracę magister- -

ską pt. Diagnostyczność opinii nauczycieli u powodzenia uczniów w nauce w klasie I szkoły średniej wykonała pod kierunkiem prof.

Jana Konopnickiego. Po uzyskaniu dyplomu magistra pedagogiki w 1962 r. została zatrudniona w charakterze starszego asystenta w Kate-

Konspekt nr 1 /2006 (25)