7270842144

A M

Rys. 7. Wykres rozciągania próbki z materiału sprężysto-plastycznego [8, s. 23]

Powyżej punktu H obserwujemy, że wykres zaczyna przebiegać bardziej płasko. Wydłużenie próbki powiększa się bez znaczącego wzrostu siły rozciągającej. Następnie wykres zaczyna znowu przebiegać bardziej stromo, wydłużenie wymaga większego wzrostu siły rozciągającej. Zjawisko to nazywamy umocnieniem materiału. Narastanie siły trwa do chwili, gdy osiągnie ona wartość odpowiadającą punktowi M.

a)    So

b)    Lo Su

On.—

Lu ~

Rys. 8. Przewężenie próbki przy rozciąganiu: a) stan próbki przed rozciąganiem, b) stan próbki po rozciąganiu [opracowanie własne]

Wówczas, na próbce pojawia się przewężenie (rys. 8b), które staje się coraz bardziej wyraźne. Dalsze wydłużenia są już lokalizowane w pobliżu przewężenia. Wydłużenie zachodzi przy coraz mniejszej sile rozciągającej. W punkcie U wykresu rozciągania (rys. 7) następuje zerwanie próbki. Na podstawie wykresu rozciągania można wyznaczyć następujące wskaźniki wytrzymałościowe:

-    granicę proporcjonalności Rh. która jest naprężeniem granicznym stosowalności prawa Hooke'a,

-    granicę sprężystości R_sp. która jest naprężeniem granicznym, poniżej którego odkształcenia są sprężyste.

Obie granice są wielkościami umownymi, stosuje się umowną granicę sprężystości, tj. takie naprężenie, które wywołuje w próbce wydłużenie trwałe równe 0,05% długości pomiarowej L₀ próbki: Rq,05 = Fą.os / S₀.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

15