7292100180

4.8. Metody badań w warunkach naturalnego zalegania skał

4.8.1. Badania nieniszczące wytrzymałości na

ściskanie i wskaźnika skłonności do tąpań

Oznaczanie wytrzymałości na ściskanie i wskaźnika skłonności do tąpań w warunkach naturalnego zalegania skał przeprowadza się metodą odbojnoś-ciową za pomocą sklerometru (młotka Schmidta) - fotografia 4.6. Badania te pozwalają na bieżące profilowanie zmienności cech geologiczno-inżynierskich skał w miarę postępu robót w wyrobiskach górniczych zarówno podziemnych, jak i odkrywkowych.

Fot. 4.6. Sklerometr

Pomiar sklerometrem polega na wykonaniu udaru o określonej energii, w powierzchnię skały i pomiaru wskaźnika odbojności sprężystej (odbicia) od tej powierzchni:

•    z obudowy wysuwa się na zewnątrz trzpień stykający się z badaną skałą,

•    wewnątrz przemieszcza się zaczepiony na dolnej sprężynie bijak - uderzając w trzpień powoduje przeniesienie energii przez trzpień na badaną skałę,

•    bijak, odskakując po wykonaniu udaru, podciąga wskazówkę, która wykazuje wartość liczbową wskaźnika odbojności.

Odległość w profilu pionowym między sąsiednimi punktami pomiarowymi powinna wynosić do 10 cm. Sklerometr powinien być przyłożony do skały tak, aby oś podłużna bijaka była prostopadła do powierzchni. W przeciwnym razie należy uwzględnić poprawkę wynikającą z nachylenia bijaka względem płaszczyzny poziomej, zgodnie z normą PN-G-04308:1997.

Wytrzymałość skały na ściskanie, oznaczona sklerometrem, może być ustalona na podstawie wykresu przedstawionego na rysunku 4.122 lub na podstawie

179