7292100761

Fotogrnmmetrja. 449

optycznej i wiązki promieni, przechodzącej przez odpowiednie punkta uwidocznione na kliszy, dostarcza f o to teo do lit, tj. teodolit, wzgl. przyrząd uniwersalny w połączeniu z kamerą fotograficzna.

Spółrzędne tłowc. Zasadnicze wzory fotograiuinetryczne. Przy

zdjęciach fotogrammetrycznych osięgainy orjentacje promienia głównego, tj. oai optycznej objektywu zazwyczaj przez bezpośredni pomiar kąta, jaki promień główny zawiera z podstawą zdjęcia, a wiec prostą, z której końców dokonujemy dwu zdjęć, oraz kąta pionowego promienia głównego. Płaszczyzna pionowa, poprowadzona przez promień główny, przecina tło (tj. klisze) wzdłuż prostej, którą przyjmiemy za oś y-ów, a prostopadłą do niej, poprowadzoną przez punkt główny G (przebicia osi optycznej) za os Kierunek dodatni osi ar-ów przyjmujemy na prawo, osi y-ów ku górze. Społ-rzędne prostokątne tego układu nazywamy społrzędnemi tłowemi.

Możemy zatem określić położenie każdego punktu na kliszy przy pomocy spółrzednych tłowych i zarazem ustalić związki zasadnicze miedzy spół-rzednemi tłowemi a kątami poziomemi, liczonemi od kierunku promienia głównego i kątami pionowemi.

a) Tło pionowe podczas zdjęcia. •

Wtedy:    tanga    (kąt poziomy)........(1)

tang fi — —• cos a (kąt pionowy)........(2)

tV

b) Tło odchylone od pionu pod kątem + tu.

Promień główny — jako prostopadły do tła — zawiera z poziomem również kat 4* (u.

A —

Wtedy (dla 4-tu): tang a— —............(3)

¹⁷    d cos tu — y sui tu

_ d sin to — y cos tu

tang 3 =-:-cos a.........(4)

a cos tu — y sin tu

Wyznaczenie położenia punktów, zdejmowanych jak też i ich wysokości, obliczymy, znając podstawę zdjęcia (tj. odległość obu stanowisk zdjęcia) rachunkowo, łub wykreśinio.

Wyznaczenie osi spólrzęrinycli Iłowych, czyli t. zw. orjentacji wewnętrznej. Przybliżone położenie obu osi spółrzednych zaznacza się na kliszach, jako obraz <J-ech na krzyż ułożonych punktów na kraju klisz, które połączone ze sobą odpowiednio, dostarczają osi tłowych. Zamiast 4-ech punktów mogą zaznaczać sie tylko 3, mianowicie 2 dla osi t. zw. pionowej i 1 dla t. zw. poziomej, przez który prowadzimy prostopadłą do poprzedniej.

Wyznaczenie położenia osi: Wykonywamy zdjęcie fotograficzne z dowolnego stanowiska przy piouowem położeniu kliszy, mierząc równocześnie kąty poziome i <p₂, zaw^?arte miedzy kierunkami do trzech punktów, oraz odnośne kąty pionowe. Na kliszy odmierzamy (ewentualnie śrubą mikro-metryczną) odstępy punktów w kierunku osi ar-ów, tj. m i n na fig. 121.

, ?ji.8incp₂ sin v    _/x

Obliczamy tang K = —;-= —.........(o)

sin z    sm ji

i tang-- tang-tang (45° — /»).....(6)

przyczem    _ 90" - iLplŁ

A

odległość obrazową d, która przy większych odległościach jest w przybliżeniu, wystarczającem dla celów’ praktycznych, równą /, ogniskowej objektywu, otrzymujemy z wzoru

d = (m + u)--—-j-— .........(7)

sm (cp, + cp₂)

111