7292100956

Wykreśl, warstwie. — Tyczenie linji stałego spadku. — Błędy \ wyidwn. niwelacji. ^77

odstępie na kalce (fig. 57), przyrząd inż. Sikorskiego (fig. 58; opis w Czasopiśmie toclmiczncm, r. 1894, sfcr. 139) i inne podobne przyrządy.

Tyczenie linji stałego spadku. To zadanie przychodzi przy trasowaniu, gdy chcemy oś projektu (drogi, kolei, lub rowu) wytyczyć wprost na terenie, aby zdjęcie potrzebne do opracowania tego projektu zmniejszyć, lub aby się przekonać o możliwości pewnego projektu. Ustawiamy instrument niwelacyjny na takiem stanowisku, by można zaniwelownć odpowiednia cześć linji stałego spadku. Na punkcie początkowym A tej linji ustawiamy pionowo łatę niwelacyjna i robimy na niej odczyt /, przy poziomej osi libeli niwelacyjnej. Następnie wyznaczamy punkt H linji stałego spadku, znajdujący się w odstępie up. 20 m od punktu początkowego A, używając w tym celu taśmy stalowej 20 m jako cyrkla, Z punktu A zakreślamy taśmą luk, po którym figurant przesuwa pionową łatę niwelacyjną tak długo, dopóki odczyt na łacie, przy poziomej osi libeli niwelacyjnej, nie będzie wynosił l + 20 ,<?, przyczcm s oznacza spadek linji (znak -)- uwzględniamy tycząc w dół, znak — tycząc w górę). Otrzymauy punkt zaznacza się palikiem. Następny punkt wyznacza sie podobnie, w odstępie 20 m od punktu 13, przyczem odczyt ua łacie powinien wynosić 1 + 40 s itd. Gdy zajdzie potrzeba zmiany stanowiska instrumentu, rozpoczniemy dalsze lyc.

punktu, tak samo jak od punktu początkowego A. Po wytyczeniu należy linję stałego spadku zaniwelować, celem sprawdzenia wytyczenia.

Zadania z niwelacji, odnoszące się do wytyczania projektów inżynierskich, opisuje Hartner-Dolezal, t. II., 1910, str. 112.

Błędy i wyrównanie niwelacji (por.:    Rachunek wyrównawczy).

Średni błąd v niwelacji zwykłej wynosi 6 do 10 mm ua kilometr. Średni błąd uiwelacji na długości L (przy długościach celowej w przybliżeniu równych)

wynosi    jj.^ = v yL.

Jeżeli zaniwelujemy dwa razy n różnic wysokości, na długościach L_x, L2,... .Lu i otrzymamy różnice uiwelacyj (spostrzeżeń) <I_U    t,

to średni błąd niwelacji pojedynczej, na długości 1 km średni błąd średniej z dwóch niwelacyj, na długości 1 km

i    I

l

| Wyrównauie różnic wysokości hj. /<₂,.... /i w, zaniwelowanych miedzy znakami wysokości A i 13, o wysokościach W^ i IFg.

Jeżeli hi -{- 7<₂ -[-••• -|- h_n — (IF^ —    = tu (przyczem h wprowadzono

z odpowiednimi znakami), jest mniejsze od błędu dozwolonego, to odchyłko ty, wziętą ze znakiem przeciwnym, należy rozdzielić na poszczególne różnice

39