7292100977

384 Miernictwo.

XI. Pomiar kątów poziomych.

Pomiar pojedynczego kąta. 1. Ustawia się instrument w wierzchołki danego kata (oś instrumentu przechodzi przez wierzchołek kata i jest pionowa) 2. Celuje sie w 1-szem położeniu lunety w kiorunku lewego ramienia kati odczytuje oba nonjusze (mikroskopy) koła poziomego i zapisuje odezjo w dzienniku kątowym (stopnie zapisuje się zwykle tylko przy pierwszy] nonjuszu). 3. Celuje się w kierunku prawego ramienia kata, odczytuje oh nonjusze (mikroskopy) i zapisuje odczyty w dzienniku kątowym. 4. Prz^ rzuca się lunetę, obraca alhidadę o 180° (2-gie położenie luuety) i powtara czynności wymienione pod 3. i 2. ó. Tym sposobem otrzymamy dla każdzi ramienia kąta 4 odczyty (kąty kierunkowe), z których obliczamy średniej, będą to średnie kąty kierunkowe, lewy i prawy. 6. Różnica średnich kątór kierunkowych prawego i lewego daje średnią wielkość kata mierzonej Gdy średni kąt kierunkowy prawy jest mniejszy od średniego kata kierui kowego lewego, należy do różniey tych kątów dodać 360°. Wzór dziennik pojedynczego pomiaru kąta podano poniżej.

Dziennik kątowy 1. 1.

Odczyt

255 38

75    38

10

237 43

Średnia

Średnia zre dukowana

Uwagi

Powietrze spokojfif-pochmurno.

Przez opisane postępowanie wyrugujemy wpływ następujących biedo’ instrumentu na pomiar kątów kieruukowych:    a) błędu kolimacyjnego

b) inkłinacyjnego, c) ekscentryczności osi celowej i d) eksceutryczuości alii dady; pozostanie zaś wpływ błędów podziału limbusowego. Radto pozostaw wpływ błędów czynności mierniczych, tj. niedokładności ustawienia io strumeutu nad wierzchołkiem kąta, niedokładności wycelowania do punktół i błędy odczytów na nonjuszach (mikroskopach). Celem zmniejszenia tyc! błędów, trzeba się starać wykonać czynności miernicze jak najdokładniej. Gd; jest tylko jeden nonjusz na kole poziomem, to wpływ błędów iustrunien^ wymienionych powyżej, zostanie także wyrugowany przez pomiar ką& w dwóch położeniach lunety. Gdy instrument jest zrektyfikowany i nie chodzi o większą dokładność w pomiarze kąta, np. przy pomiarze szczegółów można kąt mierzyć w jednem położeniu lunety i odczytywać tylko jede nonjusz.

Pomiar kąta wykonany kilka razy. Postępowanie opisane powyżej możemy powtórzyć kilka razy, na różnych miejscach limbusu, obracając przed każdym pomiarem limbus o pewną liczbę stopni (przy teodolicie repetycyjnym), albo przestawiając po każdym pomiarze instrument krążku statywu (przy teodolicie zwykłym). Średnia z otrzymanych pomiarów

46