Uogólniając - kulturę można określić jako ogół wytworów ludzi, zarówno materialnych, jak i niematerialnych: duchowych, symbolicznych (takich jak wzory myślenia i zachowania). Najczęściej rozumiana jest jako całokształt duchowego i materialnego dorobku społeczeństwa. Bywa utożsamiana z cywilizacją. Również charakterystyczne dla danego społeczeństwa wzory postępowania, także to, co w zachowaniu ludzkim jest wyuczone, w odróżnieniu od tego, co jest biologicznie odziedziczone.
Koncepcje kultury są przedmiotem wielu teoretycznych oraz praktycznych sporów i dyskusji.
^ Czy kultura musi być związana z grupa ludzi, czy też istnieje „kultura indywidualna"?
^ Jakie są elementy kultury?
^ Czy można narysować„kulturową mapę"świata?
^ Czy kultury zmieniają się? Dlaczego i jak?
^ Jak silny jest związek kultury z faktycznymi zachowaniami jednostek i grup?
^ Czy jedna osoba może mieć kilka środowisk kulturowych i co z tego wynika?
^ Jak elastyczna jest kultura, w jakim stopniu jest otwarta na indywidualne interpretacje?1
W kolejnym ćwiczeniu uczestniczki warsztatów wcieliły się w role osób ocalałych po katastrofie, w wyniku której zginęła cała znana nam cywilizacja. Uciekając rakietą na inną, bezpieczniejszą planetę, każda z nich mogła zabrać ze sobą po jednym „przedmiocie"z każdej epoki kulturalnej. Ten przedmiot mógł być książką, prawdziwą bądź fikcyjną postacią, wydarzeniem, budynkiem. Powstała dzięki temu relatywna historia kultury, lista
4
S. Martinelli, M. Taylor (red.) Uczenie się międzykulturowe. Pakiet szkoleniowy, (seria „T-kit"), Rada Europy i Komisja Europejska, listopad 2000