7349811116

nych i elektronicznych jest tekst główny, na który, w przypadku wydawnictw informacyjnych typu encyklopedycznego składają się artykuły hasłowe. W encyklopediach elektronicznych trudno mówić o określonym układzie haseł, ponieważ cyfrowe encyklopedie stanowią swoiste połączenia układu alfabetycznego i rzeczowego tradycyjnych informatorów. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego filtra możemy uzyskać kolejność alfabetyczną pojęć czy chronologiczną wydarzeń, lub możliwość wyboru odpowiedniej kategorii z tzw. drzewa wiedzy.

Biorąc pod uwagę omówione cechy elektronicznej encyklopedii można stwierdzić, że dzieła tego typu stanowią zarówno przykład komputerowego systemu przetwarzania danych, jak i nową formę przekazu treści piśmienniczych, nawiązującą do tradycji drukowanych wydawnictw informacyjnych. Za taką interpretacją przemawia fakt, iż medium, jakim jest komputer, niewątpliwie unowocześnia metody zdobywania wiadomości (dzięki integracji różnych form przekazu, wykorzystaniu nowych możliwości wyszukiwawczych etc.), ale to tekst — podstawowy atrybut drukowanych publikacji — stanowi o merytorycznej jakości tej wiedzy. Integracja możliwości systemu komputerowego i wybranych atrybutów wydawnictw drukowanych sprawia, że elektroniczne encyklopedie stanowią przykład publikacji, które można określić mianem elektronicznych książek.

Książka posiada znaczącą rangę wśród innych środków przekazu, i to nie tylko jako narzędzie umożliwiające dostęp do wiedzy. Czytanie stanowi często cel sam w sobie, a książka jako produkt materialny może być dla jej posiadacza przedmiotem cennym z estetycznego lub finansowego punktu widzenia. Na tak uniwersalną formułę książki złożyły się wieki jej współuczestnictwa w rozwoju światowej kultury, nauki i techniki. Zarówno treść jak i postać książki stanowiły zwierciadło przemian zachodzących w historii ludzkości. Najbardziej spektakularnym przykładem tego typu metamorfozy książki jest przełom związany z upowszechnieniem wynalazku druku. Początki książki drukowanej to nie tylko nowe możliwości powielania, rozpowszechniania treści, to również ustalenie elementów kompozycji wydawniczej (karta tytułowa, numeracja stron, spis treści) czy też rodzajów pisma drukarskiego. Uformowanie postaci nowożytnej książki z jednej strony wiązało się z nowym procesem utrwalania treści piśmienniczych, z drugiej zaś miało na celu prezentowanie treści w sposób jak najbardziej dogodny dla czytelnika.

Pierwsze książki drukowane wzorowane były na książkach rękopiśmiennych. Później drukowane publikacje przybrały nową postać wydawniczą, która znacznie różniła się od rękopiśmiennych pierwowzorów. Z podobnym procesem mamy do czynienia w chwili obecnej. Tekst, dla którego do tej pory najlepszym nośnikiem był papier, pojawia się również w formie elektronicznej. Jednak przeniesienie książki drukowanej do pamięci komputera jest zagadnieniem znacznie bardziej złożonym. Ponownie pojawia się bowiem problem, jak pogodzić nowy sposób edycji zapisu tekstowego z oczekiwaniami i umiejętnościami odbiorców. Same możliwości systemów komputerowych nie wydają się wystarczającym argumentem, aby zmienić dotychczasową formę książki.

39