HIGIENA I ŻYWIENIE
Leczenie ptaków (stosowanie wysokich dawek tetracyklin, fluorochinolonów i sulfonamidów z trimetoprimem) zawsze powinno być połączone z utrzymywaniem właściwych warunków higienicznych chowu i prawidłowym żywieniem. Nie wolno dopuszczać do pomieszczeń z ptakami gryzoni, które mogą być nosicielami zarazków.
Kampylobakterioza - choroba wywoływana jest przez pałeczki z rodzaju Campylobacter. Występują one w przewodzie pokarmowym wielu gatunków zwierząt, zarówno domowych, jak i dzikich. Badania wykazały, że bakterie te odgrywają znaczącą rolę w schorzeniach układu pokarmowego ludzi. Istotnym rezerwuarem tego zarazka są zarówno ptaki hodowlane, jak i dziko żyjące, które mogą być zakażone nawet w 100%.
Infekcje Campylobacter u ptaków mogą rozwijać się w dwuch kierunkach:
• nosicielstwa bezobjawowego;
• formy jelitowej, której objawami są wodnista biegunka, obniżenie masy ciała oraz pogorszenie wykorzystania paszy; w przypadku zakażenia Campylobacter kur niosek notuje się obniżoną nieśność i wylęgowość.
Na uwagę zasługuje fakt, iż w ostatnich latach, Campylobacter jest częściej rozpoznawaną zoo-nozą niż Salmonella.
Choroby grzybicze.
Aspergiloza - choroba, którą wywołują grzyby z rodzaju Aspergillus, a najczęściej A.fumigatus. Choroba może mieć ostry przebieg szczególnie u młodych piskląt lub przewlekły u starszych osobników. Ptaki między sobą się nie zarażają natomiast nasilenie objawów jest zależne od ilości zarodników w środowisku i kondycji ptaków. Źródłem zakażenia jest przede wszystkim źle magazynowana pasza, jednakże zarodniki grzyba mogą znajdować się również w ściółce (spleśniała słoma, wióry, trociny). W środowisku zewnętrznym mogą utrzymywać się przez kilka lat. Drogą zakażenia najczęściej bywa układ oddechowy. Czynnikiem usposabiającym są niehigieniczne, ciemne, wilgotne, źle wentylowane kurniki oraz jednostronne żywienie z małą ilością witamin (w szczególności witaminy A). Okres inkubacji choroby wynosi od 1 do 10 dni i zależy od wielu czynników (gatunku grzyba, drogi zakażenia, ilości zarodników, wieku i kondycji ptaków). Zakażone ptaki są mało ruchliwe, apatyczne, osłabione i wychudzone, przeważnie stoją z lekko otwartym dziobem. Apetyt jest zmniejszony lecz krótko przed śmiercią wzrasta. U piskląt choroba ma przebieg ostry, z biegunką, a śmierć poprzedzona jest wystąpieniem drgawek. Obserwuje się również porażenia, skręty głowy i szyi. W postaci skórnej tworzą się rozległe, nieregularne strupy, często zlewające się ze sobą. Pojawiają się najczęściej w okolicy grzbietu, co prowadzi do wypadania piór.
W celu zapobiegania wystąpieniu choroby należy dbać o higienę kurników oraz jakość paszy i materiału ściółkowego oraz właściwe ich przechowywanie.
W przypadku stwierdzenia choroby należy bezwzględnie ustalić źródło grzyba oraz przeprowadzić gruntowna dezynfekcję. Ptaki wyniszczone z daleko posuniętą dusznością z porażeniami i zaatakowanymi workami powietrznymi nie nadają się do leczenia. W lżejszych przypadkach chorobę się leczy farmakologicznie (np. siarczan miedzi w rozcieńczeniu 1:2000 - 1:8000), a zmiany skórne pędzluje jodyną.
Kandydiaza - chorobę tę wywołują grzyby z rodzaju Candida. Najczęściej spotykanym przedstawicielem wywołującym kandydiazę u drobiu jest Candida albicans (izolowana w około 95% przypadków).
Występowanie kandidiazy stwierdzono u kur, indyków, perliczek, bażantów, gęsi, gołębi, przepiórek, a z ptaków ozdobnych: papug i pawi. Do infekcji najczęściej dochodzi poprzez zanieczyszczoną ściółkę, złej jakości paszę i wodę. Czas rozwoju patogenu, od momentu zakażenia
33