7682570607

częściowo zbiór dokumentów z lat 80-tych opublikowany nakładem londyńskiego „Aneksu” oraz „Polityki”²⁵. W ramach programu badawczego Biura Edukacji Publicznej IPN „Stan wojenny - spojrzenie po dwudziestu latach” powstał zbiór kilkudziesięciu dokumentów, które obrazują wielowątkowe działania władz podejmowanych zarówno w okresie przygotowań do wprowadzenia stanu wojennego jak i po jego wprowadzeniu²⁶.

Ważną kategorię źródeł stanowią publikacje wydawane przez władze stanu wojennego w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych. Materiały te zawierają głównie publikacje o charakterze agitacyjno-propagandowym²⁷ bądź instruktażowym²⁸.

W 1984 roku ukazało się opracowanie prawodawstwa stanu wojennego pod redakcją Feliksa Prusaka²⁹. Istotne znaczenie w tej grupie materiałów mają zwłaszcza dwie publikacje dokumentujące przebieg konferencji prasowych rzecznika rządu PRL Jerzego Urbana³⁰ oraz tom oficjalnych wystąpień gen. Wojciecha Jaruzelskiego z okresu stanu wojennego³¹.

Jeszcze inną kategorię stanowią źródła związane z konstytucyjno-prawną oceną stanu wojennego, przede wszystkim z działalnością Sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej³². Istotne informacje o okolicznościach śmierci osób, które zginęły w wyniku działania funkcjonariuszy MSW podczas stanu wojennego, zawiera raport Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalność MSW z września 1991 r., kierowanej przez Jana Rokitę. Raport ten dostępny jest w Bibliotece Sejmowej (wraz z obszernymi załącznikami).

Dwa tomy dokumentów, które częściowo dotyczą okresu stanu wojennego, opublikowali w oparciu o materiały archiwalne NRD-owskich służb specjalnych Włodzimierz Borodziej i Jerzy Kochanowski³³.

Specyficznym źródłem, składającym się z obszernych cytatów zaczerpniętych z prasy bezdebitowej z całego okresu lat 80. i opracowanych przez dziennikarzy „Gazety Wyborczej” jest Małe vademecum Peerelu..³ . Podobny charakter ma krótki artykuł zawierający wybór

²⁵    Tajne dokumenty Państwo-Kościól 1980-1989, Londyn-Warszawa: Aneks-Polityka 1993.

²⁶    Stan wojenny w dokumentach władz PRL (1980-1983), wstęp, wybór i opr. B. Kopka i G. Majchrzak, Warszawa: IPN 2001.

²⁷    Np. Cz. Kiszczak, S. Zawadzki, W interesie państwa i obywateli: informacja ministra spraw wewnętrznych Czesława Kiszczaka, informacja ministra sprawiedliwości Sylwestra Zawadzkiego: (posiedzenie Sejmu PRL, 22-23 marca 1983) dla POP i OOP PZPR, Warszawa 1983; Bilans dokonań (deklaracje - fakty - komentarze) stanu wojennego. Główny Zarząd Polityczny WP, Warszawa 1983; H. Brzozowy. Z. Kumas, Ludowe Wojsko Polskie w okresie stanu wojennego. Do użytku OOP i POP PZPR, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1983; Rok walki, reform i odnowy. Biblioteka Lektora i Wykładowcy, 1982, z. 38, [Warszawa:] Wyd. Wydz. Ideologicznego KC PZPR.

²⁸    Problemy pracy dowódczej i wychowawczej, opr. W. Kubala, Warszaw a: Wyd. MON 1982; Cz. Staciwa, Doświadczenia okresu stanu wojennego, zadania sil zbrojnych w aktualnej sytuacji wewnętrznej kraju, Warszawa: Wyd. MON 1982.

²⁹    Prawo stanu wojennego, praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Pmsaka. Warszawa: Akademia Spraw Wewnętrznych - Instytut Prawa 1984.

³⁰    Stenogramy z konferencji prasowych w Centrum Prasowym Interpress 13 XII1981 - 31 VII1984, Warszawa: PAI 1985; Pojedynek. Wtorkowe konferencje rzecznika prasowego rządu 1981-1985, opr. M. Rudziński, Warszawa: Czytelnik 1985.

³¹    W. Jaruzelski. Przemówienia 1981-1982, Warszawa: „Książka i Wiedza" 1983.

³²    Sąd nad autorami stanu wojennego. Oskarżenia, wyjaśnienia, obrona przed komisją odpowiedzialności Konstytucyjnej, opr. A. Karaś, Warszawa: 1993; O stanie wojennym w Sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej: Sprawozdania komisji i wniosek mniejszości wraz z ekspertyzami i opiniami historyków, opr. Klemens Górski, Warszawa 1997.

³³    PRL w oczach Stasi, t. I-II, Warszawa: Wyd. Fakt 1995-1996.

³⁴    A. Bikont, P. Bikont, W. Cesarski, Małe vademecum Peerelu z wycinków gazet podziemnych w formie kalendarza robotniczego na rok 1990: Warszawa: Agora 1990.