7808335457

APS

☆

☆

☆

r

☆

'A'

KORNELIA CZERWIŃSKA APS, WARSZAWA

PROJEKT „PER LINGUAS MUNDI AD LABOREM"

- KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE SZANSĄ OSÓB NIEWIDOMYCH I SŁABO WIDZĄCYCH NA ZDOBYCIE PRACY

Praca należy do najważniejszych elementów życia współczesnego człowieka, zajmuje jedno z pierwszych miejsc w jego systemie wartości. W literaturze przedmiotu (m.in. Sękowska, Sękowski 1991; Kuczyńska-Kwapisz, Kwapisz 1996; Majewski 1996; Szczupał 2004; Speck 2005; Gorajewska 2005) podkreśla się szczególną rolę pracy w życiu osoby niepełnosprawnej, rozpatrując zatrudnienie jako element wyzwalający dynamizm adaptacyjny w procesie rehabilitacji i ułatwiający integrację społeczną. Istnieje porozumienie co do tego, że rehabilitacja zawodowa (wspieranie w zakresie pracy i wspieranie zawodowe) musi odgrywać centralną rolę w całościowej polityce rehabilitacyjnej i że każdy człowiek z utrudnionym dostępem do działalności zawodowej musi otrzymać specjalne wsparcie w zakresie doskonalenia zawodowego - w takim stopniu, w jakim go potrzebuje (Speck 2005, s. 488). Ta specjalna pomoc w zdobyciu i utrzymaniu pracy rozumiana jest głównie jako indywidualne wspieranie kompetencji osoby niepełnosprawnej poprzez przeprowadzanie specjalnych kursów doszkalających z zastosowaniem specyficznych materiałów dydaktycznych i mediów.

Pomimo jednak niemal powszechnej zgodności co do znaczenia rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, nadal obserwuje się w Polsce praktyki dyskryminacyjne przy zatrudnianiu tej grupy społecznej. Wskazując na niski poziom aktywności zawodowej i relatywnie wysokie bezrobocie występujące w tym środowisku, Gorajewska (2005) podaje, iż na koniec grudnia 2004 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było jako bezrobotne 75.738 osób niepełnosprawnych, czyli o 5.960 osób więcej niż rok wcześniej.

Szczególną grupę osób niepełnosprawnych narażoną na bariery w dostępie do zatrudnienia na otwartym tynku pracy stanowią osoby niepełnosprawne wzrokowo -niewidome i słabo widzące. Trudności w zdobyciu satysfakcjonującej pracy spowodowane są m.in. bardzo dużym zróżnicowaniem możliwości, problemów i potrzeb rehabilitacyjnych w populacji osób z dysfunkcją wzroku. Na koniec 2004 r. Polski Związek Niewidomych miał w swoich rejestrach łącznie 76.256 osób niewidomych i słabo widzących, w tym 39.486 osób w wieku aktywności zawodowej (16-64 lat), z których pracę znalazło zaledwie 5.530 osób. Warto podkreślić, że tylko 2.744 osób funkcjonowało na otwartym rynku pracy, zaś 2.459 osób zatrudnionych było w spółdzielniach dla nie-

163

SZKOŁA SPECJALNA 3/2006