śla orzecznictwo sądowe, odnosząc określony w art. 9 k.p.a. obowiązek informowania stron do „toczącego się postępowania”, a nie do wszelkich kontaktów pomiędzy obywatelami a organami administracji26.
Oczywistą rzeczą jest, że również poza samym postępowaniem organy powinny udzielać informacji zgodnych z prawem, ale nieprawidłowości w tym zakresie nie mogą mieć bezpośredniego wpływu na ocenę zgodności z prawem zaskarżonej decyzji; rodzić mogą innego rodzaju skutki (Wyrok NSA z dnia 28 lipca 1996 r.) .
Treścią tego obowiązku jest informowanie strony o okolicznościach faktycznych (przesłankach faktycznych, branych pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy) oraz okolicznościach prawnych (powszechnie obowiązujących przepisach prawa, treści tych przepisów). Informacja powinna być udzielona stronom w sposób należyty (właściwy, stosowny) oraz wyczerpujący (wszechstronny, gruntowny, dokładny).
Drugi obowiązek dotyczy nie tylko strony postępowania, ale również innych osób uczestniczących w postępowaniu. Mogą to być osoby fizyczne, osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne, których interes prawny nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, ale samo rozstrzygnięcie tego postępowania nie jest dla nich obojętne.
Powyższa zasada zabezpieczona jest przez szereg przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, i tak np. art. 61 § 4 nakłada na organ administracji publicznej obowiązek zawiadomienia wszystkich osób będącymi stronami w sprawie - o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron. Natomiast art. 131 k.p.a. stanowi, iż organ administracji publicznej, który wydał decyzję, ma obowiązek zawiadomienia strony o wniesieniu odwołania.
V. Zasada prawa do czynnego udziału w postępowaniu.
W myśl tej zasady, wskazanej w art. 10 k.p.a., na organ administracji publicznej nałożony został obowiązek:
1) zapewnienia stronom czynnego udziału w każdym stadium postępowania,
2) przed wydaniem decyzji umożliwienia stronom wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Przez każde stadium postępowania należy rozumieć etap wszczęcia postępowania, etap postępowania wyjaśniającego, czynności pomiędzy zakończeniem postępowania wyjaśniającego a wydaniem decyzji oraz etap podejmowania decyzji.
Czynny udział strony w postępowaniu zapewniony jest przepisami kodeksu postępowania administracyjnego. Artykuł 79 § 1 k.p.a. nakłada na organ administracji publicznej obowiązek zawiadomienia strony o miejscu i terminie
26 Patrz szerzej: Wyrok NSA z dnia 20 czerwca 1997 r. (SA/Sz 1114/96, niepubl.); Wyrok NSA z dnia 21 maja 1999 r. (I SA/Gd 754/97, niepubl.); Wyrok NSA z dnia 23 czerwca 1998 r. (SA/Sz 1570/97, niepubl.); Wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 września 2005 r. (VI SA/Wa 652/05, niepubl.).
27 Patrz: G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania..., dz. cyt., s. 72.
14