7880121195

1. POJĘCIE DYPLOMACJI

Termin „dyplomacja" wywodzi się od greckiego słowa diploma, którym w starożytności określano dwie pokryte woskiem, połączone rzemykami tabliczki¹. Spisywano na nich instrukcje i pełnomocnictwa dla posłów udających się w misje specjalne. Złożone, przewiązane rzemykami - pieczętowano, co podkreślało poufny charakter zamieszczonych w nich informacji². Instytucja dyplomacji zrodziła się w starożytności i uważana jest za najstarszą w stosunkach między państwami. Terminy, takie jak dyplomata, dyplomacja³, weszły do obiegu w nowszej historii na przełomie wieków XVII i XVIII⁴.

Definicję dyplomacji pod wpływem rewolucji francuskiej wprowadził do obiegu w 1796 roku myśliciel, filozof i polityk Edmund Burkę, określając nią ogół procedur polityczno-instytucjonalnych, za pomocą których państwa utrzymują stosunki wzajemne⁵. Różnorod-

15

1

   J. Sutor jest zdania, że termin „dyplomacja" pochodzi od greckiego słowa diploma (gr. diplóos - podwójny), tj. składający się z dwóch tabliczek, zob. J. Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, Lexis Nexis, Warszawa 2003, s. 21. Twierdzenie to potwierdzają także liczni autorzy publikacji na temat dyplomacji, zob. m.in. przegląd różnych definicji pojęcia w pracy M. Orzechowski, Nowoczesna dyplomacja, [w:] M. Wilk (red.), Dyplomacja, op. cit., s. 7-42.

2

   R. Kuźniar, Międzynarodowe stosunki polityczne, [w:) E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2000, s. 118-119.

3

   Termin „dyplomacja" wprowadzony został dopiero, w sensie pejoratywnym, przez rewolucję francuską po 1789 roku. Było to pojęcie krytykowane przez rewolucjonistów, odnoszące się do realizacji polityki przez wąskie grono ludzi. Informacje uzyskane podczas wywiadu z Ambasadorem RP w Rzymie Tomaszem Orłowskim, archiwum własne, dok. nr 1.

4

   J. Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, op. cit., s. 21.

5

   Informacje uzyskane podczas wywiadu z Ambasadorem RP w Rzymie Tomaszem Orłowskim, archiwum własne, dok. nr l. Por. K. Szczepanik, Organizacja polskiej służby zagranicznej 1918-2010, Askon, Warszawa 2012, s. 21.

CZĘŚĆ I. O DYPLOMACJI SŁÓW KILKA...