Rozwój poznawczy
Termin „poznawczy" (kognitywny, ang. cognitive) wywodzący się od tac. cognosco (wiedzieć), odnosi się do tych wszystkich psychicznych form aktywności, które związane są z nabywaniem, przetwarzaniem, organizowaniem i używaniem wiedzy - innymi słowy do tych wszystkich sprawności, które wiążą się z myśleniem i wiedzą.
• Gromadzenie wiedzy zawsze oparte jest na działaniu.
• Dziecko jest konstruktorem swoich struktur poznawczych.
• Dziecko czynnie uruchamia procesu i mechanizmy swojego rozwoju.
1) Dojrzewanie a uczenie się
• Interakcje społeczne + stymulacja zewnętrzna (przedmioty, zdarzenia) wnoszą wkład w rozwój poznawczy.
• Jakość otoczenia może stanowić czynnik wpływający na tempo rozwoju poznawczego.
• Część intelektualnych postępów może być efektem rozwoju struktur systemu nerwowego.
2) Kompetencja i wykonanie
• Nie zawsze można dokonać trafnego rozróżnienia pomiędzy tym, co dziecko wie i tym, co może zrobić.
• Dzieci mogą posiadać sprawności, których nie używają w pewnych sytuacjach.
• Kontekst sytuacyjny, interpretacja języka używanego przez eksperymentatora, interpretacja intencji eksperymentatora - to czynniki mogące wpływać na wykonanie.
Jean Piaget (1896-1980)
- epistemolog
- epistemologia - dziedzina filozofii zajmująca się źródłami wiedzy Jego praca przebiegała w dwóch etapach:
1. Badanie rozwoju dziecięcego pojmowania specyficznych pojęć: czas, przestrzeń, szybkość, klasa, relacja, przyczynowość (podstawowe kategorie wiedzy o fundamentalnym znaczeniu dla zrozumienia otaczającej rzeczywistości)
Myślenie:
Magiczne do 3 r.ż.
Animistyczne 3-7 r.ż Logiczne od 8 r.ż
2. Przeszedł do bardziej uogólnionego poglądu na temat rozwoju intelektualnego. Zamiast badać poszczególne aspekty rozwoju dziecięcego myślenia połączył je w jeden schemat.
Zaproponował czterostopniowy schemat sekwencyjny wyjaśniający rozwój intelektualny jako całość.
Inteligencja jest wynikiem ewolucji zachowań przystosowawczych do warunków otoczenia, myślenie - to rozwój inteligencji jako operacji adaptacyjnych.
Czy myślenie dziecka jest opartą na mniejszej liczbie informacji wersją myślenia dorosłych?
Nie! Różni się od niego na wiele różnych sposobów.
Rozwój poznawczy w ujęciu Piaeeta
• Dzieci tworzą pojęcia (narzędzia umysłowe), których używają w myśleniu.
• Pojęcie jest ideą, jaką jednostka posiada o danej klasie przedmiotów lub zdarzeń, zgrupowanych razem na podstawie tego, co jest im wspólne.
• Sposób, w jaki człowiek jest zdolny tworzyć (i używać) pojęcia, zmienia się wraz z przechodzeniem z dzieciństwa do adolescencji.