7928718820

Ministerstwo Sirtnr Zagranicznych.

/

Pan Prezydent RJ?.

Pan Prezes Rady Ministrów

Pan Minister Prac Kongresowych

Pan Minister Spraw Wewnętrznych

Pan Minister Obrony Narodowe J

Pan Minister Informacji i Dokumentacji

Pan Ambasador RJP. w Londonie.

Tojne.-

DNIA

!£r+s

Londyn dnia 9 kwietnia 1945*

208

Poufny Biuletyn Informacyjny Nr. 115.

\W poro zianie niu s Rzędom R.P. opublikował rząd brytyjski dnia 5 b*nu tekst umowy polsko-brytyjskiej o wzajemnej pomocy s 25 sierpnia 1939 roku wraz z tajnym protokółem.

Protokół ten, który zgodnie z paragrafem 4 stanowi integralny część unosy jawnej,

ustala jej interpretację autentyczny. Paragraf 1 /a/ wyjaśnia, że przez "europejskie mocarstwo" rozuuieć należy - Niemcy; ale paragraf 1 /b/ stwarza zobowiązania obu stron na wypadek agresji bezpośredniej lub pośredniej, dokonanej nie przez Niemcy, lecz przez Jakiekolwiek inne europejskie mocarstwo. W wypadku takim obie strony są zobowiązane do przeprowadzenia konsultacji oo do środków, Jakie wspólnie mają przedr-sięwziąć. Rodzaj i zakres tych środków został pozostawiany do uzgodnienia między obu atrjnami, Jednak zasadnicze zobowiązanie do wspólnego działania zawarte Jest w paragrafie 1 /b/. Wynika z tego, to błędny Jest teza Jakoby W.3?ytanla nie miała żadnych zobowiązać wobec Polaki, Jeżeli chodzi o stosunek tej ostatniej z Rosją. Paragraf 1 /b/ rozciąga zobowiązanie to /na wypadek agresji innego państwa niż Niemcy/ na wszystkie hipotezy przewidziane w artykule 112 umowy jawnej, wśród których zgodnie z paragrafem 2 /b/ porotókółu figuruje: zagrożenie interesów Polski w Wolnym Mieście Gdańsku oraz zagrożenie niepodległości lub neutralności Litwy /w odniesieniu do Polski/ i Holandii i Belgii /w odniesieniu do W.Brytanii/. Ponadto protokół uznaje specjalne zainteresowania Polski co do Łotwy, Estonii i Rmuunii.

Paragraf 5 czyni wyraźne zastrzeżenie, że żadna ze stron nie poweźmie zobowiązań wobec państwa trzeciego, które narażałyby na szwank suwerenność lub terytorialny nietykalność strony drugiej, /porozumienie zawarte w Jałcie odnoszące się do Polski niewątpliwie stanowi naruszenie powyższego zobowiązania/.

Należy pamiętać, że jptnrrszg 1/ unowa podpisana została 25 sierpnia 1939 roku, z czego wynika: że W»Brytania Już dwa dni przed tym, to znaczy od podpisania umowy niemi® cko-sowiecilej musiała liczyć się z zagrożeniem polski z dwu stron -od strony Niemiec i Rosji, i że zdając sobie z tego sprawę zaciągała zobowiązania zawarte w artykule 2. mowy /gwarancja niepodległości/ oraz w paragrafie 1, /b/

13* protokółu /v±de wyżej/; 2/ że W^Brytania gwarantowała niepodległość polski nie in abstraoto, leoz na terytorium określonym, t.J. tym, które istniało w dniu podpisania umowy.

Powyższe dla orientacji i odpowiedniego wykorzystania w roaaowach i wyjaśnieniach. Unikać należy wywołania wrażenia polemiki polsko-angielskiej.

Tarnowski.

>N

Za zgodność: