1.1. Zmiana jako zjawisko
Trudno sobie wyobrazić dotychczasowy rozwój człowieka, całej cywilizacji a także dzisiejszych organizacji bez zmian jakie zachodzą nieustannie w otaczającym nas świecie. Zmianę można opisać na wiele sposobów. Znana jest jako taka wartość kulturowa, organizacyjna czy materialna, która w danych warunkach czasowych i przestrzennych jest traktowana przez ludzi jako nowa.
W języku polskim zmiana definiowana jest jako dokonywanie się lub dokonanie (się) przeobrażeń zmieniających charakter, istotę czegoś, wynik przeobrażenia lub jako zamienienie, wymiana czegoś na coś (tego samego rodzaju), zastąpienie czegoś albo kogoś czymś lub kimś.
J. Skalik twierdzi, że pojęcie „zmiana” można zdefiniować dwojako. W sensie rzeczowym oznacza ono wprowadzenie czegoś nowego, a w rozumieniu czynnościowym jako sam proces zmieniania1. Z kolei W. Gasparski zmianą określa wszelkie modyfikacje istniejącego stanu rzeczy2. T. Kotarbiński zwraca uwagę, że ze zmianą mamy do czynienia wtedy, gdy taka a taka rzecz na początku takiego a takiego okresu była taka a taka, na końcu zaś tego okresu inna3. T. Pszczołowski przyjmuje za zmianę pewne przejście od stanu obecnego do przyszłego, odmiennego od początkowego, które dokonuje się ze względu na konkretną cechę w określonym przedziale czasu4.
Zdaniem L. Krzyżanowskiego zmiana rozumiana jest jako różnica między dwoma stanami przedmiotu, przy czym zakłada się, ze zmianom ulegać mogą tylko realne właściwości tego przedmiotu oraz że są one zawsze wynikiem jakichś oddziaływań5.
9
Skalik J., Projektowanie organizacji instytucji, AE, Wrocław 1996, s. 158.
Gasparski W., Projektowanie. Koncepcyjne przygotowanie badań, PWN, Warszawa 1978, s. 17.
Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej, metodologii nauk, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1961, s. 69.
Pszczołowski T., Mała encyklopedii prakseologii i teorii organizacji, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1978, s. 289.
Krzyżanowski L., Podstawy nauk o organizacji i zarządzaniu, PWN, Warszawa 1994, s. 119.