8009766893

rządkowanych żołnierzy, a więc wszechstronnego przygotowania ich do działania i kierowania nimi podczas wykonywania zadań bojowych”¹.

Z kolei autorzy leksykonu wiedzy wojskowej'’'’ określają dowodzenie jako „całokształt celowej działalności dowódcy i sztabów, realizowanej w ramach określonego systemu kierowania, zapewniającej wysoką gotowość bojową i właściwe przygotowanie wojsk do jak najlepszego osiągnięcia celów walki, bitwy lub operacji”^{2 3}-

Podobną w swojej istocie definicję przytacza Antoni Apanowicz, który określił dowodzenie jako „<działalność dowódcy jednostki wojskowej polegającą na wszechstronnym przygotowaniu podwładnych do walki i na kierowaniu nimi w walce’’'’⁷'. Współczesne rozwinięcie tej definicji prezentuje w swojej książce Józef Michniak, według którego dowodzenie .jest podstawową formą kierowania wojskami, opartą na uprawnieniu do kompleksowego kształtowania wszystkich elementów gotowości i zdolności bojowej w odniesieniu do bezpośrednio i pośrednio podległych żołnierzy, a więc wszechstronnego przygotowania ich w czasie pokoju do wszelkiego rodzaju działań i do kierowania nimi podczas ich realizacji w okresie pokoju, kryzysu i wojny”⁴.

Taka różnorodność definicji nie jest jednak domeną tylko polskiej literatury przedmiotu. Analiza dokumentów państw członkowskich NATO, poruszających problematykę dowodzenia, pozwala na sformułowanie wniosku, iż pojęcie „dowodzenie" i jego jednoznaczna interpretacja sprawiają twórcom właściwych regulaminów narodowych i sojuszniczych podobne trudności. Zjawisko takie ma miejsce pomimo istnienia szeregu dokumentów ogólnoukładowych, których celem jest ujednolicenie we wszystkich anniach sojuszu rozumienia najważniejszych definicji i terminów.

W podstawowym dokumencie NATO definiującym zasadnicze pojęcia wojskowe, jakim jest ,f>łownik terminów i definicji APP-6”, czytamy, że dowodzenie (command) to: „władza (authority) sprawowana przez jednostkę w celu kierowania, koordynowania oraz kontrolowania sił wojskowych”. Natomiast kontrola (contro l) oznacza „władzę sprawowaną przez dowódcę nad częścią działań podległych mu struktur lub tych struktur, które zwykle nie znajdują się pod jego dowództwem, obejmującą odpowiedzialność za wydawanie rozkazów lub dyrektyw”.

Natomiast w regulaminie NATO ,ATP-35(B) Doktryna wojsk lądowych”, posługującym się ujednoliconą terminologią oraz niejednokrotnie odwołującym się do wspomnianego powyżej słownika, dowodzenie to: ,.proces, w ramach którego dowódca zmusza podwładnych do działania zgodnie ze swoją wolą i zamiarami. Obejmuje on władzę i odpowiedzialność za użycie podległych mu sił i środków do wykonania zadania”. Podobnie w wymienionym wydawnictwie zdefiniowano kon-

1

   W. Mróz, Zarys kierowania i organizacji pracy dowódczej i sztabowej, Sztab Generalny WP. Warszawa 1978, s. 13.

2

   Leksykon wiedzy wojskowej, MON. Warszawa 1979, s. 90.

3

² A. Aponowicz, Dowodzenie, MON. Warszawa 1961, s. 72.

4

J. Michniak, Dowodzenie w teorii i praktyce wojsk, AON, Warszawa 2003, s. 1.