45
z polszczyzną mówioną i przygotowanie ich do czynnego posługiwania się językiem polskim w zakresie umożliwiającym porozumiewanie się w sprawach bytowych. Materiał gramatyczny ograniczony został do zjawisk typowych i regularnych. słownictwo natomiast zgrupowane było wokół tematów z życia codziennego. Podczas trwania kursu kładziono nacisk na rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia ze zrozumieniem. Intensywny charakter kursu wymagał stosowania elementów wielu technik i poszukiwania rozwiązań metodycznych, które zapewniłyby optymalną efektywność1.
Opracowane w SJPdC w Łodzi w latach 1952-2002 programy nauczania i podręczniki wskazywały na to, czego należy uczyć. Był to niewątpliwie jeden z podstawowych warunków prawidłowo zorganizowanego procesu dydaktycznego, ale drugi równie ważny stanowiła odpowiedź na pytanie, „jak, w jaki sposób uczyć”. Odpowiedź nie była łatwa i nie mogła być jednoznaczna, albowiem metody nauczania języka polskiego jako obcego w niezmiernie zróżnicowanym środowisku obcokrajowców uzależnione musiały być od bardzo wielu czynników i rzadko występowały pojedynczo, w oderwaniu od pozostałych12. Wybór metod nauczania, właściwych dla danego zespołu studenckiego i określonego etapu nauczania, zależał w dużym stopniu od rozpoznania środowiska uczniów, intuicji nauczyciela, jego wiedzy przedmiotowej i umiejętności dydaktycznych. Natomiast na skuteczność tych metod wpływała - poza wyżej wymienionymi czynnikami i innymi, takimi jak np. materiały dydaktyczne, pomoce naukowe - silna motywacja uczącego się. Dlatego też jedno z podstawowych zadań nauczyciela polegało na wzmacnianiu motywacji studentów w kierunku stałego rozwijania sprawności językowych oraz pogłębiania wiedzy ogólnej i przedmiotowej poprzez organizowanie zajęć odpowiadających możliwościom percepcyjnym studentów, ich zainteresowaniom i potrzebom związanym z przyszłym kierunkiem studiów13.
Cudzoziemcy, decydujący się na studia w Polsce, najczęściej nie znali struktury organizacji zajęć w polskim szkolnictwie, zakresu treści nauczania potrzebnego przyszłym studentom; nie zdawali sobie sprawy z odmienności klimatu, warunków życiowych, kulturowo-obyczajowych i innych. Dlatego po
Programy nauczania..., s. 3-4.
12 J. Michowicz, Środowisko studenckie Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców, „Życic Szkoły Wyższej” 1980, nr 10, s. 65.
13 J. Michowicz, M. Strąk, Niektóre metody nauczania języka polskiego jako obcego, [w:] J. Mączyński, J. Michowicz (red.), Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców. Studia i materiały. Łódź 1987, s. 41-42.