determinantów kształtujących koszty w bankach komercyjnych, zmiany tych stóp prowadzą zazwyczaj do idących w tym samym kierunku zmian stóp procentowych w bankach komercyjnych.
Obniżanie stóp procentowych banku centralnego prowadzi do obniżek stóp procentowych banków komercyjnych, co powoduje w konsekwencji zazwyczaj wzrost zaciąganych kredytów i pożyczek w bankach komercyjnych, zmniejszenie skłonności do lokowania oszczędności w bankach, wzrost popytu na towary oraz wzrost produkcji towarów. Natomiast podnoszenie stóp procentowych banku centralnego wywołuje skutki odwrotne: podnoszenie stóp procentowych w bankach komercyjnych, ograniczenie zaciąganych kredytów i pożyczek, zwiększenie skłonności do lokowania oszczędności w bankach, ograniczenie popytu na towary oraz
Skuteczność polityki stopy procentowej jest ograniczona. Nie ma bowiem gwarancji, iż zmiany stóp procentowych spowodują zmiany globalnego popytu na towary w gospodarce.
Operacje otwartego rynku polegają na dokonywaniu sprzedaży bądź zakupów papierów wartościowych, głównie państwowych (obligacji, bonów skarbowych). Sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny powoduje zmniejszenie podaży pieniądza w gospodarce, co w rezultacie wpływa hamująco na globalny popyt. Natomiast zakup papierów wartościowych przez bank centralny prowadzi w rezultacie do wzrostu podaży pieniądza w gospodarce.
Ekspansywna polityka pieniężna banku centralnego polega na obniżaniu stopy rezerw obowiązkowych, obniżaniu stóp procentowych banku centralnego, skupie papierów wartościowych przez bank centralny. Natomiast restrykcyjna polityka pieniężna wymaga podnoszenia stopy rezerw obowiązkowych, podnoszenia stóp procentowych banku centralnego i sprzedaży papierów wartościowych przez bank centralny (Krajewska, 2005: 367).
3. Polityka podatkowa i polityka wydatków rządowych
Polityka fiskalna polega na wykorzystaniu podatków i wydatków budżetowych do stabilizacji gospodarki oraz realizacji innych celów ekonomicznych i społecznych. Można mówić o aktywnej i pasywnej polityce fiskalnej.