46 Jakub Nowak
po zalogowaniu) - zacieśnia współpracę, likwiduje problem braku kontaktu między członkami, ułatwia lokalne wdrażanie centralnych decyzji42.
Jednocześnie wciąż zachodzi istotny proces rozrastania się (i jednocześnie zacieśniania) struktury sieciowej. I nie tylko między poszczególnymi działaczami (np. poznańscy działacze Al i członkowie PKA to ci sami albo dobrze znający się ludzie) czy między witrynami (autorzy witryny PKA z reguły chętnie wymieniają się bannerami z twórcami witryn o podobnym charakterze44, odnośniki do ich strony zamieszcza wiele witryn dotyczących szeroko pojętej lewicy44). Chodzi również o wykształcanie się struktury wspólnych znaczeń, bardzo istotnej dla dzisiejszych ruchów opartych w dużej mierze na wspólnej tożsamości (wspólnych celach i przeciwnikach). To na strukturze znaczeń jest oparte i stale podtrzymywane zaangażowanie członków organizacji w jej działalność - a zaangażowanie to wywodzi się nie tylko z interakcji z otoczeniem organizacji (rzeczywistym i wirtualnym), ale przede wszystkim z wewnętrznej ciągłej komunikacji4'’.
Rację ma Castells twierdząc, że dzięki Internetowi ruch może być różnorodny i jednocześnie sprawny. Tocząca się w Internecie debata (bardzo aktywistom potrzebna) wcale ruchów społecznych nie paraliżuje. Permanentna gotowość do działania jest dla cyberaktywislów kluczowa; to ona w dużej mierze decyduje o ich sile, gwarantując szybką mobilizację i skoordynowane działania, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Omówione w artykule witryny, choć w niektórych kwestiach różnią się fundamentalnie, mają te same cele: doinformowanie, wyrażenie poparcia, podniesienie świadomości i - oparte na trzech poprzednich - zorganizowanie oraz zmobilizowanie do podjęcia działań. Stanowią zróżnicowane elementy tego samego zjawiska i prowadzą działalność obliczoną nie tylko na osiąganie powyższych celów w poszczególnych konkretnych sprawach (jak kolejne „Pilne Akcje” Al czy uliczne manifestacje organizowane przez PKA). Drugim strategicznym celem każdej z witryn jest bowiem ciągłe podtrzymywanie potencjału ludziego, osób którego poglądy (przynajmniej niektóre) wyrażają treści materiałów zamieszczonych na omawianych tu witrynach.
Francois Fortier analizując skuteczne działania cyberaklywistów, polemizuje ze stanowiskiem utopislycznym, twierdząc, że są one skutkiem aktywności społeczeństwa obywatelskiego, a nie komputerów, bo sieciowy aktywizm istniał na długo przez Internetem, czasem bardziej żywotny i głęboki (uduchowiony) niż obecnie46. Fortier
4- J. Lebert, Writing Humań..., jw., s. 217.
Choć odmówiono wymiany bannerami z vvitryną „o podejściu antywojennym, ale jednocześnie nacjonalistycznym i ksenofobicznym”; Źródło: e-mail od autora witryny [21.03.2007].
44 Jak www.lewica.pl czy www.recykling.uni.wroc.pl.
45 F. Passy, M. Giugni, Life-Spheres, Networks and Suslained Participation in Social Morenie nts: A Phenomenological Approaeh to Political Coininitineni, „Sociological Forum” 2000, vol. 15, nr 1, s. 121.