8473659747

Anna Rogozińska

cie „wroga”, piosenki, hasła na murach, slrony internetowe i fora) - co nie znaczy, że to nimi będę się zajmować w tym tekście.

Ze względu na ilość materiału i własne zainteresowania postanowiłam skoncentrować się jedynie na odłamie najpopularniejszego internetowego fandomu, Har-ty’ego Pottera: slash, czyli twórczości fanów opisującej związki homoeroiyczne między bohaterami książek i filmów. Należy przy tym podkreślić, że jest to część, która nie ma pretensji do bycia całością. Slash fan fiction nie reprezentuje całej twórczości fanów danego źródła. Fandom Hany'ego Pottera, choć prawdopodobnie najliczniejszy i najbardziej płodny, nie musi reprezentować wszystkich fandomów ani pod względem struktury społecznej, ani rodzaju praktyk. Nie musi, choć zapewne w znacznej części lak jest - chociażby dlatego, że mało kto przynależy tylko do jednego fandomu, a przenoszenie uznanych praktyk z jednej społeczności do drugiej jest niemalże nieuniknione.

Kolejnym ograniczeniem zakresu jest kryterium „internetowości” - chociaż staram się nakreślić kontekst historyczny, przeciwstawiając obecnemu fandomowi internetowemu tradycyjny fandom oparty na relacjach bezpośrednich (opozycja w znacznej mierze sztuczna i analizowana przeze mnie w dalszej części pracy), to koncentruję się właśnie na tym pierwszym - na jego wytworach (głównie literackich i, ze względu na dominujący charakter tego języka w Internecie, anglojęzycznych) i kształtujących je praktykach społecznych. Badam Internet jako przestrzeń tekstową wykorzystywaną do publikacji tekstów przez fanów-autorów i wydawców oraz ich lektury przez fanów-czytelników; jako przestrzeń komunikacyjną, w której fan-czytelnik nawiązuje kontakt z fanem-autorem oraz innymi fanami, co prowadzi do trzeciego sposobu rozumienia Internetu, w którym występuje on jako przestrzeń społeczna, w której komunikujące się ze sobą jednostki, wykorzystując możliwości oferowane przez medium, organizują się we wspólnoty.

Stosowana tu metoda badawcza może być określona mianem etnografii Internetu¹. Wybór metody etnograficznego badania „od środka” (zarówno od środka społeczności fanów, jak i od środka społeczności internetowej - a więc z perspektywy fana i z perspektywy użytkownika Internetu) oznacza odejście od świadectw totalizują-cych na rzecz świadectw częściowych, jednostkowych, opisujących spotkania w obrębie i pomiędzy kulturami. W „nowej” etnografii uczestnictwo jest niemal równie istotne jak obserwacja, przekraczane są granice między badaczem a społecznością, a członkowie społeczności, jako samoświadome podmioty zdolne do analizy swojej sytuacji, mogą aktywnie sprzeciwiać się wszelkim interpretacjom generalizującym

1

Zob. N.K. Baym, Time in, Log on: Soaps, Fandom, and Online Conwninity, Sagę Publica-tions, Thousand Oaks 2000; A. Escobar, Welcome to Cyheria: Notes on tlte Anthropology of Cy-bercnlture, [w:] Z. Sardar i in. (red.), Cyberftitures: Cultiire and Politics on tlie Information Stt-perhighway, New York Univcrsity Press, New York 2002, s. 111-137; C. Hine, Viilual Etltno-graplty, Sagę Publications, Thousand Oaks 2000; A.N. Markham, Life Online: Researching Real Experience in Viinial Space, AltaMira Press, b.m. 1998.