870127033

Surdopedagogika polska - oblicza przemian 11

słyszenie (aparaty słuchowe, implanty ślimakowe, systemy FM, pętle indukcyjne itp.), a także powstanie aparatury umożliwiającej wczesne wykrywanie wad słuchu. „Kształcenie mowy opiera się na naturalnym związku rozwojowym: słyszenie innych, samego siebie, dostarcza stymulacji, która powoduje, że mowa kształtuje się jako efekt słyszenia" [Podgórska-Jachnik 2008]. Na efektywność współczesnych metod oralnych miało wpływ rozpowszechnienie w latach 50. XX wieku poglądu Marii Góral, postulującego możliwie najwcześniejszą rehabilitację uszkodzeń słuchu u dziecka z wadą słuchu, a w latach 90. XX w. także wczesną diagnostykę niepełnosprawności słuchowej, jak też wprowadzenie w 2002 r. Programu Powszechnych Badań Przesiewowych Słuchu u Noworodków, który umożliwia wczesne wykrycie wad słuchu u dzieci i zapewnienie im specjalistycznej opieki od momentu jej wykrycia.

Na mocy reformy systemu edukacji, rozpoczętej 1 września 1999 r., kształcenie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością słuchową może odbywać się w następujących typach placówek:

-    szkołach ogólnodostępnych w miejscu ich zamieszkania;

-    klasach integracyjnych przy szkołach ogólnodostępnych w miejscu ich zamieszkania;

-    szkołach integracyjnych w miejscu ich zamieszkania;

-    klasach dla dzieci z wadą słuchu przy szkołach ogólnodostępnych bądź integracyjnych w miejscu ich zamieszkania;

-    ośrodkach szkolno-wychowawczych dla dzieci z wadą słuchu z internatem poza miejscem ich zamieszkania.

Decyzję o rodzaju placówki, do której będzie uczęszczało dziecko, podejmują rodzice bądź prawni opiekunowie.

Większość XIX-wiecznych nauczycieli dzieci niesłyszących na ziemiach polskich (m.in. Jan Piestrzyński) uważało, że zastosowanie metody migowej w edukacji niesłyszących jest błędem, ponieważ „znaki migowe nie stanowią żadnego języka, język migowy jest językiem sztucznym, który nie rozwija ucznia, lecz go stresuje, a głuchoniemy bez znajomości języka dźwiękowego, posługujący się wyłącznie mową migową, nie jest nawet na najniższym stopniu człowieczeństwa" [Nurowski, 1983]. Od tamtego czasu nastąpiła ewolucja poglądów na temat języka migowego, dzisiaj jest on uznawany za pełnoprawny język. Zmianę poglądów dotyczących polskiego języka migowego umożliwiła paradoksalnie edukacja osób z niepełnosprawnością słuchową zapoczątkowana w 1817 r. w Warszawie. W wiekach wcześniejszych wśród niesłyszących dostęp do edukacji mieli tylko ci, wywodzący się z bogatych rodzin. W konsekwencji ponad 99% osób z wadą słuchu na ziemiach polskich było osobami bez wykształcenia. W społeczeństwie osoby z niepełnosprawnością słuchową były postrzegane jako głupie; wpływ na taki pogląd miała etymologia i brzmieniowe związki wyrazów głuchy i głupi.