Poniżej przedstawione zostaną ogólne informacje na temat podsystemu wytwórczego, w zakresie odnoszącym się do systemu jako całości i charakteryzującym ten system pod względem jego zdolności wytwórczych. Szczegółowy opis tego podsystemu nie jest przedmiotem niniejszego skryptu. Charakterystyka podsystemu przesyłowo-rozdzielczego zawarta jest w rozdziale 2.1, a szczegółowe informacje dotyczące jego budowy i funkcjonowania przedstawione są w dalszych rozdziałach.
Wytwarzanie energii elektrycznej w krajowym SEE odbywa się w:
• dużych elektrowniach cieplnych kondensacyjnych (wytwarzających tylko energię elektryczną, bez wyzyskiwania ciepła pary wylotowej z turbiny parowej), pracujących na węglu kamiennym lub brunatnym.
• elektrociepłowniach miejskich i przemysłowych (wytwarzających jednocześnie energię elektryczną i cieplną, w układzie skojarzonym). Moce takich elektrowni zależą od wielkości zapotrzebowania na ciepło i mieszczą się w granicach od kilku do kilkaset MW.
• elektrowniach wodnych przepływowych i szczytowo-pompowych.
• źródłach wykorzystujących energie odnawialne wiatru i słońca. Źródła energii odnawialnych1 stanowią w chwili obecnej niewielki udział w podsystemie wytwórczym krajowego SEE. Większość z nich pracuje na potrzeby lokalnych odbiorców. Ich moce są bardzo zróżnicowane, od kilku kW - w przypadku małych źródeł niskiego napięcia, wykorzystywanych przez odbiorców indywidualnych, do kilkudziesięciu a nawet kilkuset MW - w przypadku dużych farm wiatrowych, przyłączanych do sieci przesyłowo-rozdzielczej i eksploatowanych przez operatora sieci.
Do najważniejszych elektrowni cieplnych w krajowym SEE zalicza się: Bełchatów -4440 MW, Kozienice - 2880 MW, Turów - 2088 MW, Połaniec - 1800 MW, Rybnik - 1775 MW, Dolna Odra - 1762 MW, Opole - 1492, Jaworzno 3 - 1345 MW, Pątnów - 1200 MW, Łaziska - 1155 MW, Łagisza - 1040 MW.
Największe elektrownie wodne to elektrownie szczytowo-pompowe Żarnowiec - 680 MW, Porąbka-Żar - 500 MW, Solina - 200 MW i Żydowo - 150 MW, oraz elektrownia przepływowa Włocławek -160 MW.
Zdolności wytwórcze systemu elektroenergetycznego charakteryzuje moc zainstalowana, tj. suma znamionowych mocy czynnych wszystkich generatorów w elektrowniach. Na dzień 31.12.2009 moc ta wynosiła 35595 MW [39], Udział poszczególnych rodzajów elektrowni w mocy zainstalowanej krajowego SEE przedstawiono na rys. 1.1, zaś dynamikę wzrostu mocy zainstalowanej w ostatnich kilkudziesięciu latach zilustrowano na rys. 1.2.
W literaturze używa się powszechnie określenia: źródła odnawialne.