8857685670

Rozdział 1

Wstęp

W zadaniach zarządzania, a także sterowania nadrzędnego procesami, kluczowe znaczenie ma prawidłowe podejmowanie decyzji eksperckich (operatorskich). Ich skuteczność, szczególnie w sytuacjach o charakterze nietypowym, zależy w istotnym stopniu od dostępności informacji i jej sprawnej selekcji, w tym sygnalizowania zdarzeń wymagających szczególnej koncentracji uwagi decydenta oraz jej ukierunkowania na identyfikację źródeł zagrożeń, zainicjowania procedur diagnostycznych lub podjęcia decyzji w trybie pilnym. Problem wczesnej sygnalizacji takich zdarzeń ma bezpośredni wpływ na jakość prowadzonego przetwarzania danych. Związany jest on z minimalizowaniem opóźnienia detekcji bądź, co ma szczególne znaczenie dla uzyskiwania wiarygodnych prognoz krótko i średnioterminowych, szybką estymacją parametrów statystycznych szeregu.

Powszechna dostępność systemów komputerowych o dużych możliwościach obliczeniowych i rozwijane intensywnie w ostatnich latach technologie informatyczne stwarzają nowe możliwości pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania olbrzymich zasobów informacji, daleko przekraczających zdolności percepcyjne wykorzystujących je ludzi. Stwarza to z jednej strony szanse, a z drugiej - konieczność algorytmizacji selekcji informacji usprawniających podejmowanie decyzji eksperckich, w tym detekcji zdarzeń polegających na nietypowych przebiegach rejestrowanych szeregów czasowych. Zdarzenia takie mogą mieć charakter zarówno gwałtownych zmian poziomu sygnału, występowania nietypowych wartości (dane odstające), nietypowych sekwencji, jak i tzw. zdarzeń „cichych”, będących wczesnymi, trudno wykrywalnymi zwiastunami długoterminowych zmian właściwości statystycznych szeregu.

5