Foto2446

10 | F\jdstawy zarządzania kryzysowego

rozmiarów oraz skutków, a także śledzenie przebiegów procesów technologicznych i wykrywanie niebezpiecznych zmian. Właściwe przygotowanie, umiejętność oceny ryzyka oraz opracowanie szybkiej i sprawnej informacji o fakcie wystąpienia klęski żywiołowej czy związanej z nią katastrofy przemysłowej to przedsięwzięcia sprzyjające zmniejszeniu zagrożeń i minimalizacji ich skutków. Do wałki z zagrożeniami powinny być przygotowane nie tylko siły resortowe (Państwowa Straż Pożarna, Państwowe Ratownictwo Medyczne, Policja, służby inżynieryjno-technicac^Sły Zbrojne), ale również organy administracji państwowej, samorządowej i kierownicza kadra zakładów pracy. Na nich ciąży obowiązek opracowywania progra-mówstratcgicznych walki z zagrożeniami, zabezpieczenie potrzeb bytowych ludności i odpowiednie utrzymywanie sił i sprzętu do celów ratowniczych, profilaktycznych oraz likwidowania skutków katastrof.

Ważnym przedsięwzięciem jest również przygotowanie ludności do wystąpienia ewentualnych zagrożeń, poprzez systematyczne szkolenie i upowszechnianie najistotniejszych zagadnień. Pierwszy odruch reagowania na sytuację zagrażającą to działanie pojedynczego człowieka, który powinien umieć zachować się odpowiednio do zaistniałej sytuacji, poinformować odpowiednie służby, pomóc sobie, rodzinie, sąsiadom^ Kolejne etapy reagowania na takie sytuacje (np.: awarie budowlane, przemysłowe, komunikacyjne czy klęski żywiołowe) podejmują władze lokalne i kierownictwa zakładów pracy, na których ciąży odpowiedzialność związana z prawidłową oceną zagrożenia oraz obowiązek kierowania i kontroli działaniami ratowniczymi. Aby działania te przyniosły pożądany skutek, niezbędne jest opracowanie odpowiednich planów na wypadek sytuacji kryzysowych, w tym również porozumień o wzajemnej pomocy. Odpowiedzialność władz wyższego szczebla dotyczy przede wszystkim sytuacji wyjątkowych, których skutki mogą objąć swoim zasięgiem większe obszary oraz w przypadku gdy niezbędne jest udzielenie wsparcia władzom lokalnym, ze względu na rozmiar zdarzenia oraz niewystarczające siły 1 środki własno danego rejonu.

Ibkst podręcznika został dobrany z myślą o realizacji dwóch celów dydaktycznych:

1)    żeby dostarczyć czytelnikowi przydatnych informacji usprawniających

poznawanie i wyjaśnianie rzeczy, procesów I zjawisk wywołujących

zagrożenia i kryzysy,

2)    żeby ułatwić mu zrozumienie dziedziny zarządzania kryzysowego.

Rozpatrywane w podręczniku problemy o charakterze teoretyezno-po-

znawczym, podzielono na trzy zasadnicze grupy, które omówiono w kolejnych rozdziałach, czyli:

| kryzys społeczny a kryzys organizacji,

•    uwarunkowania zarządzania kryzysowego,

1 ratownictwo w systemie zarządzania kryzysowego.

W rozdziale I przedstawiono podstawowe elementy składowe układu zagrożenie-bezpieczeństwo, wskazując na zakres i ceł rozpoznawania zagrożeń, a także zaprezentowano płaszczyzny rozumienia kryzysu i sytuacji kryzysowej oraz różnorodne rodzaje kryzysów występujących w organizacji.

Rozdział U objaśnia istotę zarządzania kryzysowego w jednostce administracji publicznej wraz z prezentacją poszczególnych jego etapów. Ważne miejsce w tym rozdziale poświęcono charakterystyce systemu zarządzania kryzysowego w różnych jego ujęciach oraz przedstawieniu zadań tego systemu. Rozdział ten ukazuje, w jaki sposób zarządza się kryzysem w strukturze administracji publicznej (administracja rządowa i lokalna), a w szczególności prezentuje zasady planowania kryzysowego.

W rozdziale Ili zaprezentowano założenia i organizację ratownictwa w zarządzaniu kryzysowym. Uwagę skoncentrowano na przedstawieniu budowy i funkcjonowania Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego oraz $3ystemu Państwowe Ratownictwo Medyczne.

l W przyjętym układzie podręcznika, w każdym z rozdziałów i podrozdziałów wyróżniono następujące części:

•    każdy podrozdział otwiera krótkie wprowadzenie zawierające: zagadnienia szczegółowe; cele podrozdziału; umiejętności, na które w toku studiowania trzeba zwrócić szczególną uwagę,

•    prezentację odpowiednich fragmentów treści wyczerpujących zagadnienia szczegółowe i ułatwiających realizację celów dydaktycznych osoby uczącej się,

1 każdy podrozdział kończy się pytanidmi i problemami do przemyślenia przez czytelnika,

•    indeks rzeczowy ułatwia odnalezienie w tekście najważniejszych haseł.