Foto2460

38 i Hidstawy zarządzaniu kryzysowego

w życie 1 października 2001 r. (Dz.U, nr 62, poz. 627), wprowadza nowy termin „poważna awaria”. W myśl ustawy:

pod pojęciem poważnej awarii rozumiemy obconio zdarzenie, w szczególności emisja, pożar, eksplozja, powstało wtrakclo procesu przemysłowego, nmgazyno-wania łub transportu, w których występujo jedna lub więcej nicbezpieeznycłi substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia ludzi lub środowiska, bądź powstania takiego zagrożonia zopóźn leniem.

Z kolei ustawa z dnia 18 kwiotnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz.U. nr 62, poz. 558 z późn. zm.), wprowadza pojęcia klęski żywiołowej art. 3. pkt 1 i awarii tcchnicznoj art. 3. pkt 3. W myśl jej zapisów:

klęska żywiołowa - to katastrofa naturalna lub awaria techniczna, któjych skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiar ocla albo środowisku na znueznycli obszarach, n pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęto tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych orgnnów! instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod Jednolitym klorownlclwom.

Z kolei awaria techniczna - „to gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub sys- ,{ temu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości” (zob. rysunek 9).

Istotne zagrożenie dla ludzi i środowiska stanowią przede wszystkim* zakłady stosujące w procesie technologicznym różnorodne substancjj<9 chemiczne¹* mogące stwarzać potencjalne zagrożenie dla otaczających^ obszarów. Mamy wówczas do czynienia z substancjami niebezpiecznymi^ którymi są (prawo ochrony środowiska, Dz.U. nr 62, poz. 627): .

jedna lub więcej substancji, albo mieszaniny substancji, które ze względu na swoje m właściwości chemiczne, biologiczne, promieniotwórcze mogą, w razie nieprawi-* dłowego obchodzenia się z nimi, spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi 9 oraz środowiska. Pojęcie to obejmuje surowiec, produkt, półprodukt, odpad, a także substancję powstałą w wyniku awarii kłady stwarzające ryzyko wystąpienia poważnej awarii, Jak również obowiązki organów właściwych w sprawach poważnych awarii. W regulacji tej kluczowym organem administracji staje się komendant wojewódzki Państwowej Straży fożarncj.

*• Substancja to pierwiastki chemiczne oraz Ich związki, mieszaniny lub roztwory występujące w środowisku albo powstałe w wyniku działalności człowieka.

Rysunek 9. Przykładowy podział zagrożeń technicznych

Zagrożenia techniczne

pożary 1 klęski krajobrazowe

skażenia chemiczne/		katastrofy
biologiczne		budowlane

katastn

komunika

|| Katastrofy kosmiczne	IG
| Katastrofy lotnicze	i
| Katastrofy kolejowe	I
| Katastrofy morskie	Ib
| Katastrofy samochodowe j—
—[Awarie przemysłowe |
—jAwarie instalacyjne |

—[Katastrofy komunalne]

—|Szkody górnicze

|i-|Pożaiy naturalne —|Pożary sztuczne ■—[Pożary przemysłowo | —| Pożary komunalne ~| —[Pożary obszarowe | ^{2 3 1 4 5 6}

1

   wielością przyczyn,

2

[Awarie chemiczne    |—

| Skażenia chemiczne |— [Skażenia radiacyjne J— | Zakażenia biologiczne]—

Źródło: K. Ficoń, Inżynieria zarządzania kryzysowego..., op.ciŁ, s. 90.

Awarie z udziałem substancji niebezpiecznych charakteryzują się specyficznymi cechami, gdyż w ich wyniku dochodzi do uwalniania dużych ilości substancji toksycznych, mogących objąć swoim szkodliwym działaniem znaczne obszary, wyrządzając dotkliwe straty sanitarne, ekologiczne oraz szkody materialne.

W szczególności charakteiyzują się:

3

   niepewnością zdarzeń,

4

   różnorodnością bezpośrednich skutków,

5

   indywidualnym, niepowtarzalnym przebiegiem,

6

   tym, że skażają działaniom środku promieniotwórczego, chemicznego lub biologicznego znaczno obszary powierzchni ziemi wraz zo znajdu-

?: jącymi się na niej obiektami.

Skażonia przemysłowo niosą wielkie zugrożonio, przedo wszystkim dla życia i Zdrowia ludzi. Pojawiają się na skutek awarii urządzeń; katastrof