Rys. Zmiany diagnostycznych i prognostycznych barometrów nastrojów gospodarczych w województwie lubelskim w okresie od II kwartału 2001 roku do I kwartału 2011 roku
ralny Juglara*, który rozpoczął się recesją w 2001 roku, i poprzez fazę ożywienia z lat 2004 - 2006 wszedł w fazę rozkwitu w okresie: rok 2007 - pierwsza połowa 2008 roku ze szczytem w IV kwartale 2007 roku, by od drugiej połowy 2008 roku wejść w fazę spowolnienia gospodarczego, która zakończyła się recesją lat 2009 - 2010 roku z „dołkiem” zanotowanym w II kwartale 2009 roku5. Przebieg średniookresowego cyku został zakłócony w na początku 2004 roku zbyt dużym wzrostem optymizmu związanym z akcesją Polski do Unii Europejskiej, który na przełomie lat 2004 - 2005 przerodził się w zbyt duży pesymizm wywołany faktem, iż przystąpienie do UE nie spowodowało natychmiastowych zmian w sytuacji społeczno - gospodarczej województwa6. Przejściowy, niewielki wzrost pesymizmu w nastrojach, zwłaszcza wśród przedsiębiorców, wywołało wprowadzenie wiz dla obywateli Ukrainy i Białorusi związany z przystąpieniem Polski do układu Schengen’.
W ciągu ostatnich 10 lat przeprowadzono 40 badań a studenci WSZiA jako ankieterzy zebrali około 14700 ankiet od przedsiębiorców i około 15700 ankiet od konsumentów z obszaru całego województwa lubelskiego. Opracowywaniem ankiet i obliczeniami zajmowali się: mgr inż. Danuta Błahuta, mgr Jarosław Bielak, mgr Dawid Długosz mgr Andrzej Salej oraz dr Mieczysław Ko-werski. Metodyka badań nastrojów gospodarczych w województwie lubelskim jest zbliżona, choć nie identyczna z tą jaką zaleca Komisja Europejska do badań nastrojów gospodarczych na pozio-
Głównym źródłem finansowania badań w ciągu 10 lat były środki własne Wyższej Szkoły Zarządzania w Zamościu. W okre-
Zazwyczaj przyjmuje się, że cyld średniookresowy Juglara trwa od 8 do 10 lat Duda S.,J. Kuśpit, H. Mamcarz. A. Pakuła. H. Żukowska. M. Żukowski. Zarys ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu sie od III kwartału 2005 roku do I kwartału 2008 roku badania realizowane były w ramach projektu „System przeciwdziałania bezrobociu na obszarach słabo zurbanizowanych” finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach inicjatywy wspólnotowej EQUAL9. A w okresie od II kwartału 2009 roku do I kwartału 2011 roku w ramach projektu „Lubelski Barometr Gospodarczy" finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki", Priorytetu VIII „Regionalne kadry gospodarki”, Działania 8.1. „Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie”, Poddziałania 8.1.2. „Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie lubelskim”.
Odbiorcą badań nastrojów gospodarczych są przede wszystkim sami respondenci. Zagregowane i pogrupowane dane dają im informacje o kondycji własnego sektora widzianej przez konkurentów, jak również informacje o bieżącej i przewidywanej sytuacji dostawców i odbiorców. Również analitycy ekonomiczni chętnie korzystają z wyników takich badań, jako że informacje są uzyskiwane bardzo szybko i mogą stanowić zmienne wyprzedzające (ostrzegawcze) zmiany zagregowanych wskaźników aktywności gospodarczej. Dane o nastrojach gospodarczych mogą być również bardzo przydatne w zarządzaniu regionem'0.
Warto podkreślić, że prowadzane badania pozwoliły na wykreowanie Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu na znaczący w Polsce ośrodek ankietowych badań koniunktury gospodarczej. Od 2006 roku uczelnia jest członkiem największego na świecie stowarzyszenia skupiającego instytucje zajmujące się tego typu badaniami: Centre for International Research on Economic Tendency Surveys (CIRET), którego sekretariat znajduje się w Swiss Institute for Business Cycle Research w Zurychu. WSZiA dwukrotnie organizowała ogólnopolskie konferencje naukowe poświęcone ankietowym badaniom koniunktury gospodarczej. Pracownicy naukowi uczelni uczestniczą w licznych konferencjach w kraju i zagranicą, gdzie prezentują wyniki badań nastrojów gospodarczych w województwie lubelskim.
Wyniki badań posłużyły wielu studentom do napisania ciekawych prac dyplomowych.
Nie bez znaczenia jest też fakt, że ankietyzacja to możliwość uzyskania przez naszych studentów dodatkowych dochodów.
-8/Z009.S.93- 106
6 Kowerski M, Wpływ przystąpienia Polski do Unii Europejskiej na nastroje gospodarcze w województwie lubelskim, Gospodarka Narodowa 7 - 8/2005, s. 101 -111.