2.0. Materiały konstrukcyjne
PN-78/H-87052. Stopy miedzi do przeróbki plastycznej w których głównym składnikiem stopowym jest nikiel w ilości powyżej 2%. Np. MN25 - na monety, MNM401 - kon-stantan (drut do termopar).
Stopy miedzi w których głównym składnikiem stopowym w ilości powyżej 2% jest cyna lub glin, krzem, beryl, ołów i mangan. Brązy dzielą się na odlewnicze PN-79/H-87026 i do przeróbki plastycznej PN-77/H-87050. Brązy aluminiowe podlegają ulepszaniu cieplnemu, brązy krzemowe i berylowe - utwardzaniu dyspersyjnemu.
Po stopach żelaza najbardziej rozpowszechnione tworzywa konstrukcyjne.
Zawiera od 0,01 t 1,0% zanieczyszczeń (głównie Fe, Si, Cu, Zn i Ti). Rozróżnia się aluminium: hutnicze (99,8, 99,7, 99,5, 99,0% Al) i rafinowane (99,99 i 99,95% Al).
Stopy z krzemem, miedzią, magnezem, manganem (tab. 2.8). Zawierają także: nikiel lub tytan. Stopy z krzemem (siluminy) poddaje się modyfikacji w celu uzyskania struktury drobno-ziamistej.
Stosowane bez obróbki cieplnej
PN-76/H-88027. Stopy: Al-MN, Al-Mg, Al-Mg-Mn. Stosuje się umacnianie przez zgniot. Duża plastyczność, mała wytrzymałość.
Utwardzane dyspersyjnie
PN-79/H-88026. Należą do nich tzw. durale (stopy z miedzią) (tab. 2.9).
Tab. 2.8. Właściwości wytrzymałościowe odlewniczych stopów aluminium (PN-76/H-88027).
Sym- |
Stan |
Właściwości, min | |||
boi |
Rm, MPa |
Ro.2, MPa |
A*% |
HB | |
AK20 |
tb |
200 |
0,2 |
90 | |
AK12 |
tb |
220 |
0,5 |
95 | |
AKII |
b |
180 |
90 |
3 |
55 |
te |
200 |
- |
6 |
55 | |
AK9 |
b |
180 |
100 |
2 |
60 |
tb |
240 |
200 |
1,5 |
80 | |
AK7 |
b |
160 |
110 |
2 |
60 |
te |
190 |
90 |
4 |
60 |
-29-