2.0. Materiały konstrukcyjne
D. Stopowa narzędziowa
• do pracy na zimno, np. NWV4, NWV1, NWC, NV, NMV, NCL, NCS, NC6, NC10,
• do pracy na gorąco,
• szybkotnąca, np. SW9, SW14, SW18, SK5, SW9C, SW12C, SK10V, SK5V, SKC.
Tab. 2.3. Właściwości wytrzymałościowe stali; a) węglowych i stopowych - sprężynowych po ulepszaniu cieplnym (PN-74/H-84032), b) do budowy elementów szczególnie obciążonych ( PN-72/H-84035).
Znak stali Znak stali |
Rm MPa |
Re MPa |
65, 65G |
980 |
780 |
75 |
1080 |
880 |
50S |
1080 |
930 |
85 |
1130 |
980 |
45S |
1180 |
980 |
50S2, 50HF |
1280 |
1080 |
55S2, 50HS |
1320 |
1180 |
40S2 |
1370 | |
60S2,50HG |
1370 |
1180 |
60S2A |
1520 |
1180 |
60SGH |
1370 |
1230 |
60SG |
1570 |
1370 |
_ą)_ b)
Znak stali |
Rm MPa |
Rc MPa |
12HN3A |
930 |
690 |
30HN2MFA |
880 |
785 |
20HN3A |
930 |
785 |
30H2N2M |
980 |
835 |
25HGS |
1080 |
835 |
18H2N4WA |
1130 |
835 |
30HN3A |
1080 |
880 |
25H2N4WA |
1080 |
930 |
12H2N4A |
1130 |
930 |
37HN3A |
1130 |
980 |
20H2N4A |
1275 |
1080 |
30HGSNA |
1620 |
1370 |
65S2WA |
1860 |
1670 |
Stale stopowe (przykłady typowych zastosowań):
26H2MF, 21HMF, 20HMFTB - na śruby, nakrętki, podkładki, przekładki, kołki, sworznie, rozporki, kołnierze, łączniki rur itp.
19G2, 16M, 15HM, 10H2M, 12HMF, 13HMF, 20H12M1F - na rurociągi w instalacjach kotłowych i turbin parowych.
26H2MF, 23H2MF, 32HN3M, 34HN3M, 20MF, 15H11MF, 15H12WMF, 23H12MNF, 21HMF - na wały wirnikowe, tarcze i łopatki turbin parowych.
H9S2, H10S2M, 4H14N14W2M, 50H21G9N4 - stale zaworowe.
UWAGA! Zgodnie z PN-EN 10027-1 i PN-EN 10027-2 wchodzą w życie nowe oznaczenia stali. Nowy system oznaczeń stali konstrukcyjnych przedstawiono w tablicy 2.4.
Staliwa - odlewnicze stopy żelaza z węglem i ewentualnie z pierwiastkami stopowymi (tab. 2.4).
• węglowe - o zawartości węgla do 0,6%,
• stopowe - o zawartości węgla do 1,4% z dodatkami stopowymi.
-23-