9515745572

| Marzena Grzesiak

•    wytwarzanie produktów bogatych w wiedzę czyli takich, w których ponad 50% wartości stanowi wiedza lub też świadczą usługi oparte w większym stopniu na wykorzystaniu wiedzy niż pracy fizycznej;

•    zatrudnianie wysokiej klasy specjalistów stanowiących trzon wszystkich zatrudnionych.

Ponadto o wartości rynkowej takich przedsiębiorstw przesądza wartość kapitału intelektualnego (stosunek wartości rynkowej do wartości księgowej powinien być większy od 2)¹⁰.

Badania przeprowadzone przez Instytut Zarządzania Wiedzą w Krakowie miały na celu m.in. ocenę stanu Gospodarki Opartej na Wiedzy (GOW) w Polsce w aspekcie fundamentów GOW, zarządzania wiedzą na poziomie organizacji, kapitału ludzkiego, infrastruktury ICT oraz kapitału społecznego". Obszary analizy, za wyjątkiem ostatniego, są także przyjęte w metodologii Banku Światowego. Wyniki uzyskane w badaniach wskazują, że tempo wzrostu obserwowane w latach 90-tych XX wieku nie zostało w pełni wykorzystane na inwestycje, co spowodowało spadek konkurencyjności polskiej gospodarki. Czynnikiem zniechęcającym do budowania przedsiębiorstw opartych na wiedzy jest m.in. słaba ochrona praw własności, a szczególnie wartości intelektualnej. Na rozwijanie przedsiębiorczości niekorzystnie wpływa również regulacja państwowa ograniczająca wolną konkurencję i zniechęcająca do wykorzystywania własnych umiejętności i wiedzy. Na wielkości i strukturze handlu zagranicznego negatywnie odbija się też niska intensywność konkurencji na rynkach lokalnych. W obszarze analizy dotyczącej kapitału ludzkiego Polska została uznana za jeden z krajów o najniższym stopniu dopasowania edukacji na poziomie wyższym do oczekiwań i potrzeb na rynku pracy. Najniższą ocenę otrzymaliśmy pod względem zakresu szkoleń pracowników, co może być spowodowane m.in. brakiem zainteresowania pracodawców zwiększaniem kapitału intelektualnego własnych pracowników. Niska elastyczność ludzi do przystosowywania się do nowych sytuacji i wyzwań jest, w pewnym sensie, jednym z powodów wysokiej stopy bezrobocia. Stosunkowo wysoki udział wydatków na edukację w PKB (w porównaniu z innymi badanymi krajami) musi zostać wsparty systemem pozwalającym na efektywne zagospodarowanie tych środków i wzrost jakości nauczania. W obszarze zarządzania wiedzą na poziomie organizacji ocena Polski również nie wypadła najlepiej. Najniżej oceniono udział wydatków na badania i rozwój w całkowitej wielkości inwestycji. Polski sektor prywatny znalazł się w grupie przeznaczających najmniej środków na działalność badawczo-rozwojową. Słabo jest rozwinięta współpraca pomiędzy ośrodkami akademickimi a przedsiębiorstwami w zakresie badań i rozwoju. Wskaźnik liczby patentów przyznanych na milion mieszkańców jest w Polsce zdecydowanie najniższy wśród badanych krajów. Nielepiej wyglądają wskaźniki określające ilość opublikowanych prac badawczych. Z kolei ze względu na opłaty ponoszone z tytułu wykorzystania różnych form własności intelektualnej znaleźliśmy się wśród pięciu najniżej ocenionych krajów. Pozytywnie jednak oceniono przedsiębiorczość polskich menedżerów i łatwość rozpoczynania działalności gospodarczej. Zdecydowanie najgorzej z piętnastu krajów oceniono wskaźnik oceny technologii, co mogło być spowodowane niskim poziomem tworzenia nowych technologii, nieskutecznym rozpowszechnianiem współczesnych i starszych innowacji, a także brakiem umie-¹⁰ Tamże, s. 17.

¹' Tamże, s.80 i dalsze.

12