Wprowadzenie Wprowadzenie
Wprowadzenie Wprowadzenie
Aby zapewnić prawidłową pracę elementu, jakim jest wał,
Zalety łożysk ślizgowych:
należy zachować stałe położenie osi jego obrotu względem
małe wymiary poprzeczne;
nieruchomej podstawy. Zadanie to spełniają łożyska, a
duża żywotność (przy zapewnieniu tarcia płynnego);
ustalenie położenia osi i wałów względem korpusów nazywa
się łożyskowaniem. cichobieżność i tłumienie drgań;
wygodny montaż (szczególnie łożysk dzielonych);
A
ożysko ślizgowe  powierzchnia czopa wału ślizga się po mały koszt.
powierzchni panewki lub bezpośrednio po powierzchni
otworu łożyska.
Wprowadzenie Klasyfikacja łożysk ślizgowych
Wprowadzenie Klasyfikacja łożysk ślizgowych
Zależnie od kierunku obciążeń rozróżniamy:
Wady łożysk ślizgowych:
łożyska ślizgowe poprzeczne (rys. a);
duży opór tarcia przy rozruchu;
łożyska ślizgowe wzdłużne (rys. b);
duża wrażliwość na warunki smarowania;
łożyska ślizgowe poprzeczno-wzdłużne.
duże wymiary wzdłużne;
kłopotliwa naprawa.
Klasyfikacja łożysk ślizgowych A
ożyska hydrostatyczne
Klasyfikacja łożysk ślizgowych A
ożyska hydrostatyczne
W zależności od sposobu podawania smaru rozróżnia się
łożyska: W łożyskach tych warstwa nośna smaru (gazu) jest podawana
pod ciśnieniem. Podpory mają równoległe powierzchnie
samosmarujące, nie wymagające w całym okresie swojego
nieruchome lub wykonują małe ruchy. Podpory łożyska mogą
użytkowania wymiany i dostarczania smaru, wykonywane
działać poprawnie tylko przy zasilaniu zewnętrznym. Grubość
z materiałów porowatych nasyconych smarem, który jest
warstwy smaru zależy od wydajności zasilania lub ciśnienia
wyciskany z porów w trakcie eksploatacji i wypełnia szczelinę
zasilania i obciążenia.
smarną;
Podpora z jedną osiowo-symetryczną komorą i jednym
hydrostatyczne (aerostatyczne), w których warstwa nośna
punktem zasilania nie zapewnia poprawnej pracy łożyska.
smaru (gazu) jest podawana pod ciśnieniem;
Dlatego jako regułę przyjęto budować łożyska hydrostatyczne z
hydrodynamiczne (aerodynamiczne), w których warstwa
wieloma komorami zasilanymi osobnymi pompami lub jedną
nośna smaru (gazu) powstaje na skutek ruchu obrotowego
pompą ale z regulacją ciśnienia i dławikami przy każdej
czopa względem panwi i wzajemnego poślizgu między ich
komorze.
powierzchniami ślizgowymi.
A
ożyska hydrostatyczne A
ożyska hydrostatyczne
A
ożyska hydrostatyczne A
ożyska hydrostatyczne
Schemat czterokomorowego łożyska poprzecznego.
Odpowiednio dobrane ciśnienia zasilania komór
umożliwiają środkowe ustawienie osi wału.
Brak możliwości stabilizacji układu w
przypadku jednokomorowego łożyska
hydrostatycznego (a) oraz stabilizacja
ruchu w przypadku łożysk
wielokomorowych (b, c).
A
ożyska hydrodynamiczne A
ożyska hydrodynamiczne
A
ożyska hydrodynamiczne A
ożyska hydrodynamiczne
Są to łożyska w których warstwa nośna smaru (gazu)
powstaje na skutek ruchu obrotowego czopa względem
Nośność klina smarnego dąży do nieskończoności, jeśli
panwi i wzajemnego poślizgu między ich powierzchniami
minimalna grubość filmu smarnego dąży do zera. Ze
ślizgowymi.
wzrostem obciążenia łożyska zwiększa się ilość
wydzielanego ciepła, wzrasta temperatura, maleje lepkość
Obecność warstwy smaru pomiędzy czopem i panewką oraz
oleju. Wzrost obciążenia powoduje, że założenie o
rozkład ciśnienia w tej warstwie jest efektem względnej
nieodkształcalności wału i panwi jest nieuzasadnione;
prędkości powierzchni czopa i panwi, kształtu szczeliny
minimalna grubość warstwy smaru zaczyna bowiem być
smarnej oraz własności smaru. Stan, w jakim znajduje się
porównywalna z wysokością nierówności powierzchni.
smar w łożysku w istotny sposób zależy od temperatury.
A
ożyska hydrodynamiczne A
ożyska hydrodynamiczne
A
ożyska hydrodynamiczne A
ożyska hydrodynamiczne
W obszarze I nie może powstać ciągły film smarny bądz
ze
względu na duże obciążenie, bądz
mały iloczyn �v. Mamy
�
�
�
tu do czynienia z tarciem granicznym.
W obszarze II film smarny częściowo przenosi obciążenie,
jednakże jest on stosunkowo cienki i część obciążenia jest
przenoszona przez warstwy graniczne. Jest to zakres tarcia
lub smarowania mieszanego.
W obszarze III formuje się nieprzerwany film smarny.
Odpowiada to minimum oporów ruchu, które wzrastają
jednak w miarę wzrostu prędkości i lepkości.
A
ożyska hydrodynamiczne - kryteria wyznaczania
A
ożyska hydrodynamiczne - kryteria wyznaczania
A
ożyska hydrodynamiczne
A
ożyska hydrodynamiczne
nośności
nośności
Jako nośność łożyska przyjmuje się taką wielkość obciążenia,
Rozkład współczynnika
której przekroczenie powoduje:
oporów ruchu oraz
wzrost temperatury łożyska aż do wartości granicznej dla
procentowego udziału czasu,
stosowanego oleju lub stopu łożyskowego panewki;
w którym nie zarejestrowano
wzrost oporów ruchu, co jest spowodowane objawami
kontaktów mechanicznych
smarowania mieszanego, czemu odpowiada osiągnięcie
obydwu powierzchni, w
granicznej wartości liczby Herseya.
zależności od prędkości.
Pierwsze kryterium nośności dotyczy łożysk pracujących
w zakresie dużych prędkości, drugie  w zakresie mniejszych
prędkości, a dużych obciążeń.
A
ożyska hydrodynamiczne - kryteria wyznaczania A
ożyska hydrodynamiczne - przykłady rozwiązań
A
ożyska hydrodynamiczne - kryteria wyznaczania A
ożyska hydrodynamiczne - przykłady rozwiązań
nośności konstrukcyjnych
nośności konstrukcyjnych
Dopuszczalne średnie naciski p dla łożysk
Nośność łożysk
Różne rozwiązania panwi łożysk ślizgowych (a-d). Prawidłowe (e)
w funkcji prędkości obwodowej wału
ślizgowych
i nieprawidłowe (f, g) doprowadzenie oleju do łożyska
Tg  temperatura graniczna
A
ożyska hydrodynamiczne - przykłady rozwiązań A
ożyska hydrodynamiczne - przykłady rozwiązań
A
ożyska hydrodynamiczne - przykłady rozwiązań A
ożyska hydrodynamiczne - przykłady rozwiązań
konstrukcyjnych konstrukcyjnych
konstrukcyjnych konstrukcyjnych
Teoria hydrodynamicznego smarowania Teoria hydrodynamicznego smarowania
Teoria hydrodynamicznego smarowania Teoria hydrodynamicznego smarowania
Teoria hydrodynamicznego smarowania Tarcie w łożysku ślizgowym
Teoria hydrodynamicznego smarowania Tarcie w łożysku ślizgowym
Tarcie ślizgowe pomiędzy panwią łożyska a czopem wału
zależy od:
materiałów współpracujących;
chropowatości powierzchni współpracujących;
rodzaju smarowania;
sił nacisku.
Tarcie w łożysku ślizgowym Tarcie w łożysku ślizgowym
Tarcie w łożysku ślizgowym Tarcie w łożysku ślizgowym
W łożyskach ślizgowych zawsze dąży się do uzyskania tarcia
Rodzaje tarcia:
płynnego, w przeciwnym razie ulegają one szybkiemu zużyciu
i muszą być zastąpione łożyskami tocznymi. W praktyce
suche  współpracujące powierzchnie nie są smarowane;
uzyskuje się najczęściej tarcie mieszane.
płynne  gdy między powierzchniami czopa i panwi stale
występuje warstewka smaru;
Uzyskanie tarcia płynnego jest możliwe, gdy ciśnienie smaru
mieszane  przy którym powierzchnie współpracujące
w szczelinie jest większe niż naciski jednostkowe czopa na
częściowo stykają się (głównie wierzchołkami nierówności),
panewkę.
zaś na pozostałym obszarze są rozdzielone warstewką
smaru.
W celu zmniejszenia oporów ruchu pomiędzy panwią i czopem
należy wytworzyć warstewkę nośną smaru lub gazu.
Smary i smarowanie Smary i smarowanie
Smary i smarowanie Smary i smarowanie
Rodzaje smarów:
Podstawowe zadania smaru:
Podstawowe zadania smaru:
stałe  grafit, dwusiarczek molibdenu, talk (stosowany
zmniejszenie oporów tarcia;
w postaci proszku).
zmniejszenie zużycia łożysk;
plastyczne  stosowany do łożysk wolnobieżnych lub
zabezpieczenie przed zatarciem i ścieraniem;
pracujących okresowo, gdy zachodzi obawa zatarcia.
chłodzenie. Zasadnicza cecha tych smarów to temperatura kroplenia.
Podstawowe cechy smaru:
Podstawowe cechy smaru:
ciekłe  dzielimy na:
lepkość;
 oleje mineralne  (z ropy naftowej) zależnie od lepkości:
smarowność;
wrzecionowe, maszynowe, cylindryczne;
temperatura krzepnięcia i zapłonu;
 oleje silnikowe (syntetyczne)  duża temperatura zapłonu,
temperatura kroplenia;
niska temperatura krzepnięcia, duży wskaz
nik lepkości.
odporność na starzenie się.
Smary i smarowanie Smary i smarowanie
Smary i smarowanie Smary i smarowanie
Do łożysk ślizgowych najczęściej stosuje się smary ciekłe,
a zwłaszcza oleje mineralne. Oleje o dużej lepkości umożliwiają
Ze względu na pochodzenie rozróżniamy smary: roślinne,
powstanie większego ciśnienia w warstwie smaru, nadają się
zwierzęce, mineralne.
zatem do łożysk o większych obciążeniach. Własności olejów
można polepszyć przez stosowanie dodatków, np.
przeciwkorozyjnych, polepszających smarność,
Wymogi stawiane smarom:
przeciwdziałających starzeniu się oleju itp.
odporność na utlenianie;
nie wydzielanie osadu;
W łożyskach o dużych prędkościach kątowych wału
wykazywanie dużego ciepła właściwego;
i niewielkich obciążeniach stosuje się panewki wykonywane
wykazywanie dużego przewodnictwa cieplnego.
z materiałów z
le odprowadzających ciepło, np. z tworzyw
sztucznych. Jako czynnik smarujący stosuje się wówczas wodę,
co równocześnie ułatwia chłodzenia łożyska.
Urządzenia smarownicze Materiały łożyskowe
Urządzenia smarownicze Materiały łożyskowe
Do smarów stałych stosuje się smarownice kapturowe Stauffera (a) i
dociskowe sprężynowe (b). Przy smarowaniu przelotowym wykorzystuje Czop stanowiący część wału lub osi wykonany jest zwykle ze
się smarownice knotowe (c) lub igłowe (d). Smarowanie obiegowe
stali, natomiast element łożyska bezpośrednio stykający się
uzyskuje się przez zastosowanie pierścieni smarujących luz
nych lub
z czopem wykonuje się z tzw. materiałów łożyskowych. Materiały
stałych, albo dzięki
te powinny spełniać następujące warunki:
zastosowaniu ciśnienia
odporność na ścieranie i zatarcie (nieniszczenie wału);
(smarowanie obiegowe
ciśnieniowe). Rolę pierścieni
mały współczynnik tarcia i dobre powiązanie z panewką;
smarujących mogą spełniać
łatwe docieranie się;
wieńce. Smarowanie pod
ciśnieniem stanowi duża wytrzymałość pozwalająca na stosowanie dużych
najdoskonalszy rodzaj
nacisków powierzchniowych;
smarowania, zapewniający
duża odporność chemiczna na oddziaływanie ośrodka, oraz
jednocześnie obfity dopływ
podwyższonej temperatury;
oleju oraz chłodzenie łożyska
i filtrowanie.
Materiały łożyskowe Materiały łożyskowe
Materiały łożyskowe Materiały łożyskowe
Do najczęściej stosowanych materiałów stosowanych na panwie
łożysk zalicza się stopy cynowe, zwane babbitami o składzie
odporność na ścieranie i zatarcie (nieniszczenie wału);
89% Sn, 8% Sb i 3% Cu lub zbliżonym. Stopy te odznaczają się
duża podatność i duże odkształcenia plastyczne
bardzo dobrymi własnościami ślizgowymi, dobrą
(zabezpieczające przed spiętrzeniem nacisków);
odkształcalnością, odpornością na zatarcie i odpornością na
korozję. Podobne własności mają stopy ołowiowe, które są nieco
dobre przewodnictwo cieplne;
miększe ale tańsze. Do innych materiałów stosowanych na
mały współczynnik rozszerzalności cieplnej;
łożyska należą:
dobre własności odlewnicze;
brązy odlewnicze  cynowe i ołowiowe - duża twardość
dobra obrabialność;
i wytrzymałość zmęczeniowa, stosowane gdy własności
duża przyczepność do powierzchni panewki;
wytrzymałościowe są ważniejsze od ślizgowych;
niska cena i łatwość nabycia.
mosiądz  ma niższą wytrzymałość ale lepszą odporność na
pracę w podwyższonej temperaturze;
Materiały łożyskowe Budowa łożysk ślizgowych
Materiały łożyskowe Budowa łożysk ślizgowych
stopy aluminium  z miedzią niklem i krzemem. Ich wadą jest
duża rozszerzalność cieplna; Podstawową częścią łożysk ślizgowych jest korpus,
żeliwa  stosowane rzadziej ze względu na dużą twardość i małą w którym czop jest osadzony bezpośrednio lub pośrednio.
odkształcalność.
Elementem pośrednim jest najczęściej osadzona tuleja,
Jeżeli smarowanie łożysk jest bardzo utrudnione lub ze względu
której powierzchnia wewnętrzna stanowi panew łożyska.
na warunki pracy należy go uniknąć, stosuje się panewki z
materiałów porowatych. Najczęściej są to tuleje prasowane,
spiekane i nasycane olejem. Po rozgrzaniu łożyska smar Korpusy łożysk ślizgowych poprzecznych są wykonywane
wypływa na powierzchnię panwi, a po obniżeniu temperatury
jako oddzielne elementy maszyn i urządzeń, główne ich
cofa się w głąb porów.
rodzaje objęte są normami.
Poza stopami metali, stosuje się również inne materiały takie
jak twarde drewno, tworzywa sztuczne, grafit, szkło
(mechanizmy precyzyjne).
Budowa łożysk ślizgowych Budowa łożysk ślizgowych
Budowa łożysk ślizgowych Budowa łożysk ślizgowych
Korpusy dzielone umożliwiają zastosowanie panwi
dwukołnierzowych, co pozwala na ustalenie osiowe
łożyskowanego wału. Wykonujemy je z żeliwa lub staliwa.
Korpusy oczkowe  stosowane są w mniejszych łożyskach.
Umożliwiają zachowanie prostej konstrukcji korpusu maszyny.
Wadą ich jest trudny montaż i demontaż.
Tuleje łożyskowe  stanowią wymienne części łożysk
(w większości znormalizowane). Dzielimy je na jednolite
i dwudzielne. Tuleje łożyskowe powinny być zabezpieczone
Korpus oczkowy kołnierzowy lekki Korpus dzielony
przed obrotem i przesunięciem wzdłuż osi (np. kołkiem).
ciężki
W praktyce korzysta się z tulei łożyskowych
znormalizowanych.
Budowa łożysk ślizgowych Dokładność wykonania łożysk. Luzy łożyskowe
Budowa łożysk ślizgowych Dokładność wykonania łożysk. Luzy łożyskowe
Korpusem łożyska może być fragment korpusu maszyny 
Uzyskanie właściwych luzów łożyskowych oraz płynnego tarcia
panew łożyska wykonana jest jako osobna tuleja.
jest bardzo trudne. Przy ustalaniu luzów należy uwzględnić:
Panwie dzielimy na stałe (a) i wahliwe (b). Panwie wahliwe
chropowatość powierzchni;
(samonastawne) stosowane są przy dużym ugięciu wału.
różnicę w rozszerzalności cieplnej czopa i łożyska;
maksymalną temperaturę pracy łożyska;
konieczność uzyskania stabilnej pracy wału w różnych
temperaturach;
własności smaru.
Dokładność wykonania łożysk. Luzy łożyskowe Obliczanie łożysk ślizgowych
Dokładność wykonania łożysk. Luzy łożyskowe Obliczanie łożysk ślizgowych
W praktyce wartości luzów łożyskowych, tolerancji, pasowań
Do wstępnego doboru wymiarów łożyska i rodzaju pasowania,
oraz chropowatości powierzchni ustalane są na drodze
służą wykresy, pozwalające na szybkie sprawdzenie wielu
doświadczeń.
rozwiązań o różnych pasowaniach, gatunkach oleju
Maksymalne wysokości nierówności na powierzchniach czopa
i temperaturach jego pracy. Ponadto umożliwiają wybór
i panwi należy przyjmować w granicach 1 � 6 �m rzadziej 16
� �
� �
� �
łożyska o wybranych cechach konstrukcyjnych, np. łożyska
�m.
�
�
�
o najmniejszej średnicy, najmniejszej długości lub najmniejszej
Do wstępnych obliczeń (gdy nie jest niezbędne uzyskanie tarcia
objętości. Za pomocą tych wykresów można dobrać
płynnego) można przyjmować następujące pasowania: H7/g6,
najodpowiedniejsze dla danych warunków pracy łożysko.
H7/f7, H7/e8, H7/d8. W ten sposób niezależnie od średnicy
czopa określa się jednoznacznie luz łożyskowy.
Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych
W celu skorzystania z wykresów należy znać:
R  całkowite promieniowe obciążenie łożyska [N];
n  prędkość obrotową czopa [obr/min];
kg  dopuszczalne naprężenie na zginanie czopa [N/mm2];
�  lepkość dynamiczną oleju w temperaturze pracy łożyska
�
�
�
[Ns/m2];
"t  różnicę temperatur łożyska i otoczenia [K];
"
"
"
"ts  przyrost temperatury oleju w łożysku [K];
"
"
"
X  wymaganą wartość współczynnika bezpieczeństwa
zachowania warunków tarcia płynnego.
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Na podstawie założenia wartości przedstawionych wielkości Na rysunku przedstawiono schematycznie wzajemne położenie
oblicza się pomocnicze współczynniki: linii A, B, C w przypadku sztucznego chłodzenia (a) i chłodzenia
naturalnego (b). Dozwolone są także rozwiązania, których
5R XR
Amin = 0,1 Bmin =
rzeczywiste wartości są większe od wyznaczonych za pomocą
kg 10�n
powyższych wzorów, a więc leżą w niezacieniowanym polu.
2Rn3� Rn�
C1min = C2min = 0,67
2,6 2
108("t) ("ts )
W przypadku gdy C1 < 1,3 wystarczą naturalne warunki
chłodzenia, a długość czopa nie przekroczy 2 średnic.
W przypadku przeciwnym konieczne jest obliczenie
współczynnika C2, który ułatwi wybór parametrów sztucznego
chłodzenia oleju i za jego pomocą sztucznego chłodzenia
łożyska.
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Pola zacieniowane dotyczą łożysk, które nie spełniają
Zależności między podstawowymi parametrami łożyska
przynajmniej jednego warunku. Natomiast każde łożysko
ślizgowego są następujące:
dobrane z pola niecieniowanego spełnia wymogi, często
liczba Sommerfelda:
2
R �
z nadmiernym zapasem. Wobec dużej liczby dozwolonych
� =
ld ��
rozwiązań, istnieje potrzeba optymalizacji wyboru. Najczęściej
względny luz czopu w panwi, zależny od rodzaju pasowania
poszukuje się łożyska o najmniejszej średnicy, długości czopa,
L
� =
objętości albo o najmniejszych stratach mocy. d
gdzie:
L  luz czopa w panwi;
d  średnica czopa;
l
względna długość czopa
� =
d
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Całkowite przemieszczenie środka czopa względem środka
otworu łożyska mierzone w kierunku promieniowym
wynosi e, przy czym jest spełniona zależność
D - d L
0 d" e d" =
2
Dla wygody wprowadza 2 się pojęcie względnej
mimośrodowości
2e e
� = = = f (� ,ś )
D - d emax
Z powyższego równania wynika
D - d L
e = � = �
2 2
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Jeżeli pominąć tarcie czopa o panew, to można przyjąć, że
przy małej prędkości obrotowej, środek czopa i środek
otworu leżą na linii działania obciążenia czopa. Gdy
prędkość obrotowa wzrasta, środek czopa zdąża po łuku
koła do środka otworu łożyska. Przy średnich prędkościach
czop znajduje się między tymi skrajnymi położeniami. Jego
położenie określa kąt ł oraz wielkość e określona
ł
ł
ł
przedstawionym wcześniej równaniem.
e
cos ł = = �
emax
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Czop łożyska jest narażony na zginanie, przy czym
Obliczanie łożysk ślizgowych polega na ustaleniu ich
obciążenie ciągłe czopa jest zastąpione siłą skupioną F
wymiarów z warunków wytrzymałościowych
przyłożoną w połowie długości czopa.
i sprawdzeniu, czy łożyska nie będą ulegały nadmiernemu
Naprężenia zginające w niebezpiecznym przekroju można
rozgrzewaniu w czasie pracy.
obliczyć wg wzoru
Obliczenia głównych wymiarów, tj. średnicy d i długości
czynnej łożyska l są prowadzone w sposób przybliżonym,
Zakładając równomierne naciski między powierzchnią
gdyż nie wszystkie czynniki decydujące o warunkach pracy
panwi i czopa określa się wytrzymałość panwi z warunku
łożyska mogą być uwzględnione w ścisły sposób.
na naciski jednostkowe
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Zakładając, że wartości rzeczywistych naprężeń Średnicę czopa określa wzór
zginających oraz nacisków będą bliskie wartościom
dopuszczalnym, można wcześniejsze nierówności zastąpić
Czynna długość czopa
równaniami dzieląc je stronami. Otrzymuje się wówczas
zależność
Obliczone wymiary zaokrągla się do wymiarów
normalnych, uwzględniając znaki nierówności. Jeżeli
Oznaczając przez  = l/d, wówczas



średnica czopa otrzymana z obliczeń wału różni się od
obliczonej z powyższego wzoru, należy przyjąć wartość
większą z tych wartości.
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Obliczanie łożysk ślizgowych Obliczanie łożysk ślizgowych
Sprawdzenie łożyska na rozgrzewanie wykonuje się przez
Obliczanie łożysk ślizgowych wzdłużnych polega na
sprawdzenie wartości iloczynu pśr�v. Iloczyn ten jest
obliczeniu średnic czopa z warunku na naciski oraz
określany jako umowna miara ciepła wytwarzanego przez
sprawdzeniu na rozgrzewanie.
tarcie. Zakładając ograniczenie temperatury pracy łożyska
Warunek na naciski przyjmuje postać
do około 60�C, można określić dopuszczalne wartości
iloczynu (pśr�v)dop i sformułować warunek:
pśr�v d" (pśr�v)dop
d"
d"
d"
Przy sprawdzaniu łożyska na rozgrzewanie wartość
W przypadku niespełnienia tego warunku, należy prędkości obwodowej oblicza się na średnicy powierzchni
zwiększyć wymiary czopa lub polepszyć chłodzenie łożyska.
pracującej