9679385156

94 Anna Przybylska

Dwa wymiary polityki państwa wobec upowszechniania technologii informacyjnych i komunikacyjnych - gospodarczy i społeczny - są ze sobą splecione. Wydatki państwa na edukację w zakresie nowych technologii, otwarcie nowych uczelni, stworzenie funduszy celowych dla firm z branży teleinformatycznej - to wszystko oznacza społecznie ponoszone koszy. Z drugiej strony, generowany przez nowy sektor gospodarki dochód narodowy ma znaczenie dla socjalnego wymiaru funkcjonowania państwa, w tym programów wyrównujących szanse w dostępie do technologii społeczeństwa informacyjnego oraz umiejętności w ich wykorzystaniu. W ramach szeroko zakrojonych planów jest miejsce na projekty, które mają charakter zdecentralizowany, a istotne znaczenie w nich przypada samorządom oraz stowarzyszeniom władz lokalnych.

Celem artykułu jest przybliżenie inicjatyw, które wykorzystując nowe technologie mają przeciwstawiać się alienacji społecznej, służyć budowaniu przestrzeni publicznej, wspierać społeczne i polityczne uczestnictwo obywateli. Wskazane problemy zostaną umieszczone w kontekście działań lokalnych w Górnej Karelii, Oulu oraz Tampere. Omówione zostaną założenia i sposoby implementacji projektów. Jukka Oksa twierdzi, że lokalne sieci społeczne, budowane z wykorzystaniem zasobów, takich jak wiedza (o narzędziach i umiejętnościach, możliwościach ich zastosowania, połączeniach z szerszymi systemami, wartościach i zasadach, etc.) i tożsamość (indywidualna - osoby, która zdobywa nowe umiejętności, grupowa - dająca poczucie przynależności, zaufania opartego na wspólnym rozwiązywaniu problemów, społeczna - odnosząca się do lokalnej społeczności, która zmienia się pod wpływem projektu) służą pomnażaniu kapitału społecznego¹.

Wypowiedzi, jakie zebrałam wśród twórców i koordynatorów programów pozwalają dostrzec nie tylko niewątpliwe sukcesy omawianych inicjatyw lokalnych, ale również poznać, zrozumieć i ocenić problemy, na które napotyka się w ich realizacji. W artykule odwołam się do wywiadów przeprowadzonych w 2003 roku z twórcami dwóch portali internetowych poświęconych miastu Tampere i jego mieszkańcom, jak też badaczką siostrzanej strony w Oulu. Rozmowami zostało objętych jedenaście osób, w tym dziewięciu badaczy akademickich, przedstawiciel samorządu, oraz wolontariuszka - uczestniczka projektu.

2. Fińska specyfika korzystania z sieci

Finlandia należy do grupy krajów, w których dostęp do Internetu jest najbardziej powszechny. W 2004 roku z zasobów sieci korzystało 70 procent Finów, co dawało im trzecie miejsce wśród nacji Unii Europejskiej, za Szwedami (81 procent) i Duńczykami (75 procent). Trzeba zaznaczyć, że średnia europejska wyno-

1

J. Oksa, Difficuli job of transferńng a success-slory, 4S and EASST Conference „Public proofs: science, lechnology and democracy”, Paris, August 25-28, 2004, s.11-12.