9693892691

Uporządkowanie i pogłębianie wiedzy o liryce. Jej odmiany: liryka bezpośrednia i pośrednia. Różne sposoby budowania obrazów poetyckich oraz monologu lirycznego; funkcje tych elementów w zarysowywaniu sytuacji lirycznej i w budowie całości utworu.

Utrwalanie wiadomości o leksykalnych, składniowych (retorycznych) i fonetycznych środkach stylistycznych; analiza ich roli w różnych odmianach wypowiedzi lirycznej. Objaśnianie (uzasadnianie celowości artystycznej) dostrzeganych przez uczniów przykładów deformacji języka w wierszach współczesnych.

Analiza praktyczna rytmu wierszy i stosunku zdania do wersu w ścisłym związku z ćwiczeniami w czytaniu i wygłaszaniu tekstów. Wyjaśnianie sensu obecności lub nieobecności rymów w wierszu; ich rola rytmizująca, kompozy

cyjna i znaczeniowa.

Klasyczne gatunki liryczne: pieśń, fraszka, tren, elegia. Zatarcie granic gatunkowych w poezji współczesnej.

Próby uogólniania wiedzy o literaturze:

—    Literatura jako wyraz postaw wobec życia i wartości uniwersalnych;

—    Wieloznaczność wypowiedzi literackiej i różne możliwości jej odbioru przez czytelnika. Rola tytułów, zakończeń, kompozycji komentarzy autorskich w docieraniu do idei utworu;

—    Kreacyjny (oparty na wytworach wyobraźni) i odtwórczy charakter świata przedstawionego literatury

Związki literatury w kulturze współczesnej z teatrem, filmem, telewizją i radiem; jej fundamentalna rola. Współdziałanie różnych dziedzin sztuki w przekazie wartości literackich. Odrębność ich tworzywa na przykładzie montażu filmowego (jako metody organizacji świata przedstawionego w dziele filmowym) i teatru telewizji (jako połączenia tworzyw teatru i filmu).

G. PODSTAWY SAMOKSZTAŁCENIA

Kartkowanie książki dla wstępnego zorientowania się w jej treści i wartościach. Układ książki — cel i sposoby wykorzystywania poszczególnych części.

Samodzielne gromadzenie materiałów (notatek z lektur, z czasopism, audycji radiowych itp.) na określony temat, ich selekcja i grupowanie według określonych kryteriów. Warsztat samodzielnej pracy ucznia: przechowywanie i wykorzystywanie własnych notatek, teczki tematyczne, własna biblioteczka itp.

Racjonalne korzystanie z radia, telewizji i filmu — wymiana doświadczeń. Zainteresowanie ucznia obecnymi w jego otoczeniu muzeami literackimi.

Samodzielne korzystanie z wydawnictw encyklopedycznych. Zwrócenie uwagi na pewne rodzaje przydatnych publikacji literackich, np. na antologie, dzieła zebrane pisarza, serie wydawnicze.

44