9576708986

Zbiorowisko Abies alba-Rubus hirtus w Beskidzie Niskim opisał Staszkiewicz [1972], które zaliczył do związku Fagion, na podstawie znacznego udziału gatunków klasy Querco-Fagetea. Podobne zbiorowisko scharakteryzowała Stachurska [1998] na Pogórzu Wielickim, jednak umieściła je w kręgu borów jodłowych z powodu znikomego udziału

ł

roślin typowych dla lasów liściastych. Natomiast Swięs [1982, 1985] wyróżnił fację jeżynową zarówno w obrębie Dentario glandulosae-Fagetum, jak również wśród borów jodłowych, akcentując jej antropogeniczny charakter związany z przerąbywanym i prześwietlonym drzewostanem, w niekorzystnych warunkach edaficznych. Wspomniany autor zaznacza jednak, że buczyny jeżynowe kontaktując się najczęściej z lasami jodłowymi z grupy „Abietetum albae", tworzą łącznie różne i trudne do

fitosocjologicznego określenia zbiorowiska przejściowe.

***

W piętrze regla dolnego Beskidu Małego, w pierwotnej Puszczy Karpackiej zespół buczyny karpackiej odgrywał najważniejszą rolę i zajmował znaczny obszar. W ciągu niespełna 50 lat, od czasu badań Myczkowskiego [1958], nastąpiło odwrócenie proporcji między areałem kwaśnej buczyny górskiej i żyznej buczyny karpackiej we wschodniej części Beskidu Małego, na niekorzyść tego ostatniego zespołu. Jest to następstwo zabiegów gospodarczych człowieka, powodujących degradację siedlisk leśnych. Obecnie część fitocenoz Luzulo luzuliodis-Fagetum należałoby uznać za postaci degeneracyjne żyznej buczyny karpackiej, które w wyniku przemian siedliska upodobniły się do naturalnych układów kwaśnych buczyn. W ten sposób można po części tłumaczyć zmniejszenie areału Dentario glandulosae-Fagetum w Górach Zasolskich na korzyść kwaśnej buczyny górskiej. Inną przyczyną zmniejszonego zasięgu zespołu jest również tworzenie zwartych monokultur drzew iglastych w zasięgu żyznej buczyny. Skutkiem tych działań jest są leśne zbiorowiska zastępcze. Ich skład florystyczny jest znacznie uboższy od naturalnych fitocenoz. Równocześnie obserwuje się kurczenie areałów gatunków mezo-eutroficznych, mezo-higrofilnych oraz cienioznośnych.

Cechą charakterystyczną płatów żyznej buczyny w Beskidzie Małym jest ich lokalizacja, fitocenozy te porastają stoki o zmiennym nachyleniu lub występują u podnóży tychże stoków, na wypłaszczeniach. Niezwykle rzadko występują w partiach grzbietowych, ustępując tu płatom kwaśnej buczyny górskiej. Zespół wykształca się na eutroficznych glebach brunatnych o dość dużej aktywności biologicznej i stosunkowo

-98-