nadmiernego wydeptywania oraz grabienia ścioły. Wydaje się, że w przypadku opisywanych płatów nie bez znaczenia pozostaje znaczny udział Picea abies w drzewostanie, oddziałujący degradująco na siedlisko. Rozprzestrzeniające się bowiem krzewinki Yaccinium myrtillus, po wycięciu naturalnego lasu, dodatkowo mogły wzmagać procesy bielicowe. Ludera [1965] opisał z Beskidu Śląskiego płaty z borówką czarną w randze podzespołu mytrilletosum w obrębie Fagetum carpaticum. Wspomniane buczyny z borówką występowały na zboczach Szyndzielni, Wielkiego Soszowa, Wielkiej Czantorii, Obłaźca, Magury i Kotarza, stanowiąc naturalne przejście do lasów regla górnego. Obecność tych fitocenoz na Szyndzielni potwierdzają Wilczek i Cabała [1989b], którzy podają także stanowiska ze szczytowych partii Klimczoka. Ludera [l.c.] wskazuje na duży udział w runie gatunków z rzędu Piceetalia, postulując utworzenie dla buczyn grzbietowych odrębnej jednostki - Piceeto-Fagetum myrtilletosum. Autor zwraca ponadto uwagę na znaczną obecność porostów, pokrywających korę niskich, powykręcanych buków, o czym wspominają również Matuszkiewiczowie W. i A. [1975], w swej pracy poświęconej zbiorowiskom roślinnym Karkonoskiego Parku Narodowego. Podobne postacie buczyn były ponadto opracowane przez Wierdaka [1927] z Wielkiej Raczy w Beskidzie Żywieckim oraz Stuchlika [1968], który pisze o facji borówkowej w ramach wariantu typowego na Policy. Analogiczne zbiorowiska opisuje Staszkiewicz [1964, 1972] z pasma Jaworza w Beskidzie Wyspowym oraz z Beskidu Sądeckiego, klasyfikując je podobnie jak Stuchlik [l.c.]. O obecności facji borówkowej wariantu typowego w dorzeczu
0
Wisłoki w Beskidzie Niskim wspomina Swięs [1982], wskazując jednakże, na jedynie fragmentaryczny udział fitocenoz kwaśnej buczyny górskiej na tym obszarze.
Przedmiotem dyskusji pozostaje, czy opisany przez Luderę [l.c.] z Beskidu Śląskiego zespół Fagetum carpaticum myrtillletosum oraz podawane przez Matuszkiewicz W. i A. [l.c.] fitocenozy podzespołu Luzulo luzuloidis-Fagetum cladonietosum, a także buczyny grzbietowe z Beskidu Małego opisane przez Myczkowskiego [l.c.] i charakteryzowane w tej pracy można zaliczyć do tej samej jednostki. Wymienieni autorzy wskazują na specyficzne siedlisko i warunki klimatyczne sprzyjające tworzeniu facji borówkowej, jednak podczas badań w terenie autorka obserwowała płaty borówkowe w miejscach, które nie spełniały tych kryteriów. Z tego wniosek, że większość zdjęć zamieszczonych w tabeli 22 przedstawia fitocenozy ukształtowane pod wpływem czynników antropogenicznych, rzadziej natomiast powstałe w wyniku działania specyficznych warunków orograficznych i klimatycznych. Należałoby również rozważyć możliwość ekspansji Yaccinium myrtillus, do której mogły przyczynić się zwierzęta
-117-