9576709254

naczyniowych, w tym również rośliny objęte ochroną prawną i subendemity karpackie. Wartość przyrodnicza prezentowanych płatów zespołu jest z reguły wysoka z uwagi na ich kresowe stanowiska przy granicy zasięgu piętra pogórza.

Fragmenty grądów w Beskidzie Małym wymagają ochrony aktywnej, polegającej w głównej mierze na zwiększaniu udziału graba w drzewostanie oraz wprowadzaniu w domieszce lipy drobnolistnej czy dębu szypułkowego. Pozostawianie tego zbiorowiska bez ingerencji może doprowadzić do stopniowej eliminacji graba na rzecz bardziej ekspansywnego buka, szczególnie w strefach kontaktowych piętra pogórza i regla dolnego oraz zarastanie dna lasu przez gatunki dynamiczne, takie jak: Rubus hirtus, Calamagrostis arundinacea, Deschampsia flexuosa lub Sambucus nigra.

W wielu częściach Karpat polskich pozostały niewielkie płaty lasów grabowo-lipowo-dębowych. W obrębie pododmiany zachodniokarpackiej opisano w literaturze liczne postacie uwarunkowane klimatycznie, edaficznie oraz szereg podzespołów, uzależnionych od wilgotności i zasobności gleb [Traczyk 1962bJ.

W stosunku do grądów opisywanych z terenu Bieszczadzkiego Parku Narodowego [Michalik, Szary 1997], w płatach z Beskidu Małego obserwuje się znaczny udział w drzewostanie lipy drobnolistnej, trześni i dębu szypułkowego oraz brak gatunków diagnostycznych, takich jak: Stellcirici holostea czy Carexpilosa.

W czasie badań nie udało się również potwierdzić częstego zjawiska opanowywania runa w grądach przez Carex brizoides, jakie obserwowano m.in. na terenie Pogórza Karpat. W ujęciu syntaksonomicznym fitocenozy z dominacją tego gatunku traktowano jako podzespół Tilio-Ccirpinetum caricetosum brizoides [Celiński, Wojterski 1978] lub też jako postać podzespołu typowego [Medwecka-Komaś i in. 1988, Towpasz 1990], ewentualnie jako fację T.-C. stachyetosum [Hereźniak 1993].

-78-