984501846

zumieniem jedności, którą tworzą Piękno i Dobro⁷¹, uwzględniając przy tym klasyczną triadę: Dobro - Piękno - Prawda.

Wiele fragmentów Jezusa z Nazarethu można uznać za artystyczną egzemplifikację treści teologicznych. Ich obecność potwierdza tezę, iż powieść, która dla teologa stanowi locus theologi-cus, może być i powinna być - jak podkreślał Sawicki - badana literaturoznawczymi narzędziami. Proponuję uwzględnienie wzajemnych odniesień literaturoznawstwa i teologii, co ilustruje poniższy schemat:

Aspekt

literaturoznawczy:

odkrycie wartości
artystycznych		BIBLIA
prowadzących		oraz
do ujawnienia	<	POWIEŚĆ
sensów		BIBILIJNA
teologicznych

Aspekt

teologiczny:

ujawnienie sensów teologicznych uwzględniające sposoby ich prezentacji artystycznej

Schemat respektuje przede wszystkim wzajemne intertek-stualne odniesienia do Biblii jako hipotekstu i powieści biblijnej jako hipertekstu⁷², pośrednio zaś wskazuje na swoiste sprzężenie zwrotne zachodzące między Pismem Świętym a niektórymi dziełami literackimi: znajomość judeochrześcijańskich ksiąg uznanych za kanoniczne ułatwia odkrycie sensu pewnej grupy dzieł literac-

⁷¹    Hebrajska Księga Rodzaju podkreśla tę jedność, używając słowa tow, którego sensu nie oddaje w pełni stosowany rym miejscu w języku polskim przymiotnik dobre. Przekład LXX podkreśla piękno stworzenia: „kai eiden o Thcos oti kalon”, a Wulgata zwraca uwagę na jego dobro: „Et vidit Deus quod csset bonum”. Zdanie: „I widział Bóg, że było dobre”, oznacza jednocześnie, iż to, co Bóg stworzył, jest także piękne. Konsekwencje tej biblijnej prawdy odnaleźć możemy w nowożytnej filozofii: zdaniem I. K a n t a (Krytyku władzy sądzenia, Warszawa 1986, s. 302) „Piękno jest symbolem tego, co etycznie dobre”. Dalsze wnioski dotyczące jedności ontologii i etyki wysnuwa P. R i c o e u r (Filozofia osoby, Kraków 1992) proponując termin ontopenia.

⁷²    Stosuję tu terminy Gcncttc’a: jeśli między dwoma tekstami zachodzi relacja jednocząca, to tekst wzorcowy, wcześniejszy, Genettc nazywa hipotek-stem, ten zaś, który powstał później i nawiązuje do wzorca - hipertekstem. Zob. M.Głowiński, Poetyka i okolice, Warszawa 1992, s. 94-96.

22